Eğitimin Neliğine Felsefi Bir Bakış: Takiyettin Mengüşoğlu’nun İnsan ve Eğitim Görüşü

Authors : Ayşe Çiğdem KOCAMAN

Pages : 49-75

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde insan eğitimine ilişkin yürütülen çalışmalara veya tartışmalara baktığımızda, büyük bir çoğunluğunun “insan ve onun eğitimi nedir?” sorusundan çok, daha etkin ve verimli bir eğitim yönteminin nasıl olması gerektiğine yoğunlaştığını, eğitimi, mesleki ve teknik bir sorun çerçevesinde öğretim metodu olarak ele aldığını, ayrıca eğitime sık sık birbiriyle çatışan ahlaki, dini, siyasi, ideolojik ve hatta ekonomik bir takım anlam ve amaçlar yüklediğini görmekteyiz. Ancak bu durumda, “eğitim nedir?”, “insanların eğitilmelerinin amacı nedir?” sorularına felsefi dayanakları bakımından bir yanıt vermek pek mümkün görünmemektedir. Dolayısıyla insansal bir eğitimin neliği, amacı ve olanağının koşulları git gide unutulmakta ve/veya göz ardı edilmektedir. Peki, ama insanı herhangi bir amacın aracı yapmayan, ideolojik veya dinsel olmayan, taklitçilikten, ezbercilikten uzak, her türlü ahlaki değer yargılarının ötesinde, kişilerin, insan olmanın bilgisini edinebilmelerine yardımcı olan, tam anlamıyla insansal bir eğitim anlayışı olanaklı değil midir? İşte bu soruya, Takiyettin Mengüşoğlu’nun ontolojik temelli felsefi antropolojiye dayanan insan ve eğitim görüşünden hareketle bir yanıt vermeyi amaçlayan bu çalışma, insanın ve bununla bağlantılı olarak eğitimin neliğini, insanın özerk bir biçimde en temelde ne için eğitilmesi gerektiğini irdelemeyi konu edinmektedir. Eğitimin neliğine, insana özgü fenomenlerden, başarılardan yola çıkarak ışık tutan Mengüşoğlu’nun eğitim görüşü, kişilerin, insanı insan yapan ve diğer canlılardan ayıran özelliklerinin bilgisini edinmelerine, olanaklarını geliştirebilmelerine, böylece gerçek anlamda bir insan olabilmelerine yardımcı olan insansal bir eğitimin mümkün olduğunu, tarihsel varlık alanıyla bağını kurarak göstermesi bakımından önemlidir ve dikkatle incelenmeye değerdir.
Keywords : İnsan, Eğitim, İnsanlaşma, Tarihsel Varlık Alanı