Türkiye Cumhuriyet’inin 100. Yılında Biyoloji Çalışmaları ve Biyoloji Temelli Bilim Tarihinin Bir Değerlendirmesi

Authors : Nefise Barak

Pages : 71-84

View : 36 | Download : 35

Publication Date : 2023-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet’in erken dönemi biyoloji bilimindeki çalışmaları dönemin koşulları uyarınca göz önüne alındığında bilimsel anlamda bir devinim yaşanmıştır. Bu devinim hem Cumhuriyet’in erken döneminde bilimsel yaklaşımın bir ideoloji olarak benimsenmesinden hem de bilimsel ve teknolojik gelişmelerin biyoloji biliminin bilgisine ihtiyaç duymasından kaynaklanır. Fakat, gerek Cumhuriyet’in erken döneminde bilime olan yaklaşımdan kaynaklı gerek sonraki dönemlerde de bilimsel ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle biyoloji bilimi gelişse de bilim tarihinin bir nesnesi olarak biyoloji bilimi akamete uğramış, biyoloji temelli bilim tarihi çalışmaları fizik, astronomi ve matematik temelli bilim tarihi çalışmalarının gerisinde ve gölgesinde kalmıştır. Bu çalışmada botanik, zooloji ve Evrim Teorisi alanlarında öne çıkan bilim insanlarını ve onların çalışmalarını ele alarak biyoloji bilimindeki yükselişi göstermeyi ve bu yükselişe paralel biçimde devam etmeyen biyoloji temelli bilim tarihi çalışmalarının neden görece geri planda kaldığını ele almayı amaçlıyorum. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak 1933 Üniversiteler Reformu’na, sistematik ve sürekli bir eğitime nasıl geçildiğini ele alacak devamında Cumhuriyet’in erken dönemi biyoloji çalışmalarını; botanik, zooloji ve Evrim Teorisi alanlarında sınırlandırarak bu alanlarda öne çıkan bilim insanlarını ve onların çalışmalarını ortaya koyacağım. Son olarak, adı geçen alanlara yönelik genel bir değerlendirmenin ardından biyoloji temelli bilim tarihi çalışmalarının neden geri planda kaldığını sorunsallaştıracak ve Cumhuriyet’in gelecek dönemlerinde biyoloji temelli bilim tarihi çalışmalarını kuvvetlendirmek üzerine öneriler sunacağım.
Keywords : Biyoloji, Botanik, Zooloji, Evrim Teorisi, Cumhuriyet Dönemi, Biyoloji temelli Bilim Tarihi