Ovit Dağbaşı Gölü Çevresinden Alınan Toprak Örneklerinde Radyoaktivite ve Radyolojik Etkilerin Araştırılması

Authors : Selim SARI, Serdar DİZMAN

Pages : 1122-1130

Doi:10.31202/ecjse.735215

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğada yaşayan tüm canlılar sürekli olarak doğal ve yapay radyasyon kaynaklarından yayınlanan iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmaktadır. Bu nedenle, yaşam alanları ve ziyaret edilen bölgelerdeki radyoaktivite düzeylerinin izlenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Rize ili İkizdere ilçesine bağlı İkizdere-İspir karayolu üzerinde bulunan Ovit Dağbaşı Gölü çevresinden alınan toprak örneklerinde doğal insert ignore into journalissuearticles values(226Ra, 232Th, 40K); ve yapay insert ignore into journalissuearticles values(137Cs); radyoaktivite konsantrasyonları yüksek saflıkta germanyum dedektörü insert ignore into journalissuearticles values(HPGe); kullanılarak belirlendi. Toprak örneklerinde 226Ra, 232Th, 40K ve 137Cs radyoizotop konsantrasyonları sırasıyla 18,37-30,52 Bq/kg, 17,36-27,06 Bq/kg, 248,46-369,38 Bq/kg ve 7,08-17,63 Bq/kg aralığında değişmektedir. Ortalama radyoaktivite konsantrasyonları ise 226Ra için 23,86±2,31 Bq/kg, 232Th için 20,98±1,87 Bq/kg, 40K için 300,91±12,88 Bq/kg ve 137Cs için 10,61±0,66 Bq/kg olarak bulunmuştur. Ayrıca, doğal radyoaktiviteden kaynaklanan radyolojik tehlikeleri değerlendirebilmek için radyum eşdeğer aktivitesi insert ignore into journalissuearticles values(Raeq);, dış tehlike indeksi insert ignore into journalissuearticles values(Hex);, soğurulan gama doz hızı insert ignore into journalissuearticles values(D);, yıllık etkin doz eşdeğeri insert ignore into journalissuearticles values(AEDE); ve yaşam boyu kanser risk oranı insert ignore into journalissuearticles values(LCR); hesaplandı. Hesaplanan bu radyolojik parametre değerleri uluslararası kuruluşlar tarafından önerilen değerlerle kıyaslandı ve önerilen değerlerden daha düşük oldukları belirlendi. Sonuç olarak, yapılan çalışma ile Ovit Dağbaşı Gölü ziyaretçileri için ölçülen radyoizotoplar açısından radyasyonun bir sağlık riski oluşturmayacağı gösterilmiştir.
Keywords : Radyoaktivite, Toprak, Ovit Dağbaşı Gölü, Rize