Tam ve Kısmi Kapanma Stratejilerinin COVID-19 Salgını Üzerinden Karşılaştırılması

Authors : Mustafa DEMİRBİLEK

Pages : 1024-1034

Doi:10.31202/ecjse.909927

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :COVID-19 gibi bulaşıcı hastalıkların durdurulması veya en azından bulaşma hızının yavaşlatılıp sağlık sistemine yer ve zaman kazandırılması için kullanılan çeşitli müdahale stratejileri bulunmaktadır. Bunlardan en önemli ve sık kullanılanlarından biri de insanların toplu olarak bulunup, bulaş şansını yüksek oranda artırdıkları okul, iş yeri, alışveriş merkezi, restoran vb. yerlerin belirli süreler için kapatılmasıdır. Kapanmanın kapsamının ve zamanının uygun şekilde belirlenmesi hem vaka sayılarının hem de kapanmanın olumsuz etkilerinin azaltılması bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmamızda, okul ve iş yerlerinin, salgının başlangıcına ve tepe noktasına yakın zamanlarda, tam ve kısmi kapanmasını, vaka sayıları ve toplam kapalı gün sayıları üzerinden karşılaştıracağız. Stratejileri test edeceğimiz salgın, stokastik ağ insert ignore into journalissuearticles values(network); temelli SIR insert ignore into journalissuearticles values(Korunmasız-Hasta-İyileşmiş); ile modellenmiştir. Salgın şiddeti insert ignore into journalissuearticles values(attack rate);, 6 farklı ülkenin aktüel COVID-19 vaka sayılarına göre hesaplanmıştır. Biri baz senaryo olma üzere, salgının farklı zamanlarında uygulanan tam ve kısmi kapanmaları içeren toplam 5 senaryo, 30’ar koşumda test edilmiştir. Sonuçlara bakıldığında, kısmi kapanmanın tam kapanmaya göre vaka sayılarını önemli ölçüde azalttığı görülmüştür. Kısmi kapanmada, okul ve iş yerlerindeki kapanma uygulamanın ilk başladığı günden salgının sonuna kadar devam etmesine rağmen, toplam kapalı gün sayısı, tam kapanma sonucu oluşan kapalı gün sayısına göre çok daha düşük çıkmıştır.
Keywords : COVID 19, Stokastik SIR Ağ Modeli, Benzetim, Tam ve Kısmi Kapanma