Forecasting Modeling Simulation and Taguchi Analysis of The Dissemination of Covid 19

Authors : Burak TÜRKAN, Hüsniye Merve BİNGÖL TÜRKAN

Pages : 814-828

Doi:10.31202/ecjse.1012718

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yapılan simülasyon çalışmasında Çin’deki verilere göre 8 farklı senaryo analizleri yapılmıştır. Öncelikle salgının başladığı andan itibaren tedbirlerin ilk alınma süresinin pandemi sürecine olan etkisi incelenmiştir. En kısa sürede önlemlerin alınmasının pandemi sürecini azalttığı görülmüştür. Daha sonra nüfus sayılarının pandemi üzerindeki etkisinin simülasyon analizinde ise daha küçük gruplarda kontrolün kolay olduğu ve pandemi sürecinin 100000 nüfuslu bir yerde 180 günde sonlandırılabileceği görülmüştür. Ayrıca farklı senaryo analizlerine ek olarak pandemi sürecine etki eden parametrelerin insert ignore into journalissuearticles values(aktarım hızı, popülasyon sayısı ve önlemlerin alındığı sürenin); etkisi Taguchi analizi ile incelenmiştir. Aktarım hızının salgın sürecinde en etkili insert ignore into journalissuearticles values(%35); parametre olduğu görülmüştür. Ancak aktarım hızı yani ilk enfeksiyonlu kişilerin diğer insanlar ile temas kontrolünün önlemlerin alınmaya başlayacağı sürede kontrol edilmesi mümkün olamayacağı için nüfus ve önlemlerin alınma süresi üzerinde durulması gerekmektedir. Analiz sonuçlarına göre optimum koşulların aktarım hızı 0.2, önlemlerin alınma süresi 10. gün ve nüfus sayısı 100000 olarak elde edilmiştir. Bu optimum koşulda ise 90 günde pandemi sürecinin sonlandığı görülmüştür. Yapılan simülasyon sonucuna göre salgında nüfusu küçük gruplara bölerek en kısa sürede önlemlerin alınması gerekmektedir. Ayrıca model doğrulaması için yapılan simülasyon sonucunun gerçek veriler ile karşılaştırılarak sonuçların birbirine yakın olarak değiştiği görülmüştür.
Keywords : Pandemi, SEIR modeli, COVID 19, forecasting model