İLKOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA NASREDDİN HOCA VE FIKRALARI

Authors : Ömer YILAR, Mustafa Halit KAKŞA

Pages : 399-415

Doi:10.33418/ataunikkefd.778327

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2020-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Eğitimin bir işlevi de kültürü yeni nesillere aktarmaktır. Dolayısıyla eğitimin tüm yapı taşlarında, bulunduğu toplumun kültürel izlerine yer verilmelidir. Eğitim sistemi içeresinde yer alan en önemli kaynaklardan biri olan ders kitapları da bu sorumluluğu yerine getirmeli; içinde bulunduğu toplumun öteden beri gelen davranış kalıplarına, geleneklerine, örflerine, sözlü ve yazılı edebiyatına, diline, inançlarına ve ahlaki yapılarına ait bilgiler barındırmalıdır. Bu hassasiyet Türk kültürü içerisinde yer alan önemli şahsiyetleri de kapsamalıdır. Bu şahsiyetlerden birisi de mutlaka Nasreddin Hoca’dır. Nasreddin Hoca hem tipinin sahip olduğu özellikleri ve ince, zarif nükteleriyle Türk aile yapısını, cemiyet hayatını, ticari faaliyetlerini, yeme içme alışkanlıklarını, dünya görüşünü geçmişten günümüze kadar taşımaya devam etmektedir. Nasreddin Hoca ve fıkralarının kültürel zenginliği onun, öğrenciler ile tanışıklığını dolayısıyla ders kitaplarındaki varlığını mecburi kılmaktadır. Araştırmada da bu düşünceden yola çıkılarak, Nasreddin Hoca fıkralarının ilkokul Türkçe ders kitaplarındaki varlığı, kullanılma sıklığı, çeşitliliği, yer verildiği tema, kullanıldığı kazanım belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma nitel bir yaklaşımla ele alınmış ve doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada veri kaynağı olarak 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları’nın hazırladığı veya kullanımına izin verdiği Türkçe ders kitapları ile her sınıf için belirlenen 4 özel yayınevinin hazırladıkları kitaplar taranmıştır. Araştırma sonucunda taranan 23 kitap içerisinde 74 Nasreddin Hoca fıkrası tespit edilmiştir. Fıkralar incelendiğinde fıkraların genelde bir araç olarak kullanıldığı, en fazla “Milli Kültürümüz” teması altında sunulduğu, “Okuduğu metinle ilgili sorulara cevap verir.” kazanımı için yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.
Keywords : Türkçe ders kitabı, Nasreddin Hoca, Fıkra, Kültür