Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programlarında Program Tasarım İlkeleri Açısından Bir Analiz: 2005, 2013, 2018

Authors : Reha ATAŞ, Nilay T BÜMEN

Pages : 91-107

View : 56 | Download : 49

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada Türkiye’de 2005–2022 yılları arasında yayımlanan fen bilimleri dersi öğretim programları, program tasarım ilkeleri açısından incelenmiştir. Çalışmada “2005, 2013 ve 2018 yıllarında uygulamaya koyulan fen bilimleri alanında yer alan derslerin öğretim programları kapsam, aşamalılık, süreklilik, kaynaşıklık, denge, esneklik ve kullanışlılık açısından nasıldır?” sorusu yanıtlanmıştır. Doküman analizi türündeki çalışmada alanyazındaki Program Tasarım İlkelerinin Analizinde Kılavuz Sorular kullanılarak, betimsel analiz yapılmıştır. Bulgulara göre, fen bilimleri dersinin 2013 yılından itibaren üçüncü sınıftan başlatılması, programların kazanım ve sayfa sayılarının azaltılması, ele alınan kavramların günlük hayatla ilişkilendirilmesi, net ve anlaşılır bir dil kullanılması olumlu gelişmelerdendir. Bununla birlikte, 2013 ve 2018 programlarında öğrenme-öğretme süreci ve ölçme değerlendirme hakkında kısa açıklamaların yer alması, kazanım ve sayfa sayıları azaltılmasına rağmen aynı öğretim sürelerinin önerilmesi, ön koşul öğrenme özelliği taşıyan evrim kavramı ile ilgili kazanımların çıkarılması nedeniyle; aşamalılık, süreklilik ve kaynaşıklık bozulmuştur. Ayrıca incelenen programların denge ilkesi bakımından ilerleme kaydetmediği, yatay kaynaşıklığın giderek zayıfladığı, esnek ve kullanışlı olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, son 15 yılda yayımlanan fen bilgisi/bilimleri dersi öğretim programlarının program tasarım ilkelerini dikkate alma açısından ilerleme kaydetmediği, hatta giderek zayıfladığı düşünülmektedir.
Keywords : İlkokul fen bilimleri programı, ortaokul fen bilimleri programı, program tasarım ilkeleri