YALIN ÜRETİM SİSTEMLERİNDE RİSK ANALİZİ: BULANIK VIKOR YÖNTEMİ İLE SERAMİK FİRMASINDA BİR UYGULAMA

Authors : Veysel Çoban, Güngör Çakır

Pages : 61-91

View : 146 | Download : 95

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ticaret sınırlarının ortadan kalması pazarın genişlemesine ve rekabetinde yoğunlaşmasına neden olur. İşletmelerin küresel rekabette ayakta kalabilmesi müşterilere kaliteli ürünleri en uygun fiyatta sunmasına bağlıdır. Müşterilere sunulan uygun fiyatla birlikte karın arttırılması yalnız maliyetlerin düşürülmesi ile gerçekleşebilir. Üretimde gereksiz kaynak kullanımı ortadan kaldırarak verim artışı sağlayan ve maliyetleri düşüren yalın üretim tekniği kritik bir üretim aracı olarak ortaya çıkar. Bu çalışma, yalın üretim sistemlerinin uygulanması sürecinde karşılaşılan engellerin belirlenmesini ve etkilerinin gözlenmesi amaçlanır. Çalışma Bilecik ilinde bulunan bir seramik şirketinin tesislerindeki yalın üretim sistemleri ile ilgilenilir ve toplanan veriler ile uygulama önündeki risk faktörleri ve faktörlerin önem ağırlıklarını belirler. Veriler çalışanların bilgi ve tecrübelerine dayalı dilsel değerlendirmelerden elde edilir. Bulanık mantık teorisine dayalı yamuk aralıklı tip-2 bulanık kümeleri değerlendirmelerdeki bilgi kaybını azaltmak için başvurulur. Literatür taraması ve seramik sektöründeki tecrübeler yalın üretim sistemlerindeki on kritik risk faktörünü öne çıkarır. Uzmanlar tarafından önem ağırlıkları dilsel değerlendirilen risk faktörlerinin yamuk aralıklı tip-2 bulanık hesaplamaları on risk faktörünün sıralama değerlerinin 0,145-0,155 arasında değiştiğini ve faktörler arasında önemli bir fark olmadığını gösterir. Bu durum 23 faktör arasından ön değerlendirme ile 10 faktörün kritik faktörler olarak seçilmesinden kaynaklanır. İşletme koşul ve çalışan kabulünün risk faktörleri ile uyumuna göre yalın üretim sisteminin gerçekleşebilirliğini açıklamak için seramik işletmesinin üç farklı tesisi için uygulama çalışması yapılır. Tesisler risk faktörlerine göre dilsel değerlendirilir ve yamuk aralıklı tip-2 bulanık kümelere dayalı bulanık VIKOR (VIseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje) karar verme yöntemi ile yalın üretim sisteminin uygulamasına en uygun tesis belirlenir.
Keywords : Yalın üretim, Risk faktörü, Bulanık mantık, Yamuk aralıklı tip 2 bulanık küme, VIKOR