GRUP KARAR VERMEYE DAYALI MATEMATİKSEL YAKLAŞIMLAR İLE TZY’DE KRİTİK PARÇA ANALİZİ: OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE BİR GERÇEK HAYAT UYGULAMASI

Authors : Burcu Yılmaz Kaya, Gülfidan Karşıgil

Pages : 410-436

Doi:10.46465/endustrimuhendisligi.1525500

View : 55 | Download : 32

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Rekabetçi iş ortamının gittikçe derinleştiği günümüzde şirketlerin karlılığını, arz çevikliğini ve süreç optimizasyonunu temelden etkileyen Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY) operasyonlarındaki iyileştirmeler önem kazanmaktadır. TZY, hammaddelerin tedariğinden nihai ürünlerin müşterilere teslimine kadar olan süreçleri yöneterek maliyetleri düşürmeyi ve verimliliği artırmayı amaçlayan bir süreçtir. TZY içerisinde kalite, maliyet ve teslimat süresi gibi birbiriyle çelişen faktörler altında farklı kararlarının alınmasını gerektiren karmaşık karar problemleri barındırır, ve yapıları gereği bu problemler Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemi olarak ele alınmaya uygundur. Bu çalışmada uluslararası bir firmanın TZY süreçlerinin iyileştirilmesi analiz edilmiş, ele alınan gerçek hayat uygulamasında yürütülen kök neden analizi sonucunda belirlenen problem için matematiksel yöntemleri taban alan bir çözüm yaklaşımı geliştirilmiştir. Çalışmada öncelikle Avrupa merkezli otomotiv firmasının Türkiye üretimli ihraç ürünlerinin TZY süreci incelenmiş, en hızlı ve en az maliyetli çözüm potansiyeline sahip problem için kök neden analizi yapılmış, belirlenen kök nedenin ortadan kaldırılması için ele alınan karar problemi yapılandırılmış ve En İyi-En Kötü Yöntemi (Best Worst Method – BWM) - Birleştirilmiş Uzlaşık Çözüm (Combined Compromise Solution - CoCoSo) temelli bir yaklaşım ile sonuca ulaşturulmıştır. Uygulama çalışmasında firmanın stratejik olarak belirlemiş olduğu üç yönetimsel amacı eşzamanlı sağlayabilecek çözümün geliştirilebilmesi adına bu stratejik hedeflere bağlı operasyonları yöneten birden çok karar verici yer almıştır. Bu bağlamda; mevcut literatür örneklerinden farklı olarak “K2:boyut ve fiziksel uyumluluk” kriteri en yüksek ağırlık değerine sahip olurken, Tedarikçi C en iyi alternatif olarak belirlenmiştir. Karar probleminde ele alınan problem boyutları, faktör ve parametreler okuyuculara derinlemesine açıklanmış ve elde edilen sonuçlar detaylı şekilsel gösterimlerle desteklenerek bilimsel araştırmacıların ve alan uygulayıcılarının kullanımına sunulmuştur.
Keywords : Tedarik Zinciri Yönetimi, Kritik Parça Tedariği, ISHIKAWA Diyagramı, BWM, CoCoSo