Yaşlı Bireylerin Kronik Hastalığa Uyum ve Psikolojik İyilik Hali Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Authors : İbrahim Halil Boyacı, Ferda Akyüz Özdemir, Dilek Yıldırım

Pages : 33-52

View : 21 | Download : 23

Publication Date : 2025-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaşlanma, fizyolojik ve bilişsel işlevlerde azalma ile karakterize olan ve kronik hastalıkların gelişiminde rol oynayan en önemli faktörlerden biridir. Ülkemizde 65 yaş ve üzeri bireylerin yaklaşık %8’i, hipertansiyon, diyabet ve kalp yetmezliği gibi kronik hastalıklarla sahiptir. Kronik hastalıkların etkin yönetimi, yaşam kalitesini artırmak ve psikolojik iyilik halini desteklemek açısından kritik öneme sahiptir. Ancak polifarmasi, bilişsel sınırlılıklar ve sağlık okuryazarlığı eksikliği gibi faktörler, tedaviye uyumu zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, yaşlı bireylerde kronik hastalıklara uyum ile psikolojik iyilik hali arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı ve korelasyonel tipteki bu çalışma, Kasım-Aralık 2024 tarihleri arasında Muğla’da bir sağlık merkezinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya kronik hastalığı olan, 65 yaş ve üzeri olan, iletişim sorunu bulunmayan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 254 hasta dahil edilmiştir. Çalışma verileri Katılımcı Bilgi Formu, Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği aracılığı ile elde edilmiştir. Katılımcıların yaş ortalaması 71,36±7,10 yıl olup, en sık görülen kronik hastalık hipertansiyon (%62,2) olarak belirlenmiştir. Kronik hastalığa uyum puan ortalaması 80,53±8,47, psikolojik iyilik hali puan ortalaması ise 41,79±7,93 olarak bulunmuştur. Kronik hastalığa uyum ile psikolojik iyilik hali arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır (r=0,253; p<0,001). Ayrıca düzenli sağlık kontrolüne gitmek ve yüksek psikolojik iyilik hali, uyumun anlamlı yordayıcıları olarak saptanmıştır. Psikolojik iyilik halinin desteklenmesi, kronik hastalıklara uyumu artırarak komplikasyonların azaltılmasına ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkı sağlayabilir. Yaşlı bireylerde psikolojik dayanıklılık ve sağlık okuryazarlığını artırmaya yönelik girişimler kronik hastalıkların yönetimini kolaylaştırabilir.
Keywords : Uyum, Yaşlılık, Karonik Hastalık, Psikolojik iyi oluşuk