Meslek Folkloru Bağlamında Çerçiler

Authors : Nuray KOMSER

Pages : 167-182

Doi:10.32704/erdem.496793

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu    makalede   sosyal   bir   grup   olarak   meslek   folkloru   bağlamında    geleneksel mesleklerden çerçilik ve onun sözlü edebiyata yansımaları incelenmiştir. Çerçi, köy ve kasabaları dolaşarak seyahat eden gezgin esnaftır. “Herkese her şey” sunmak için at, araba ya da sırtlarına yükledikleri heybelerinin içine özenle yerleştirdikleri eşyaları köy ve kasabaları dolaşarak satmaya çalışan çerçiler, ürünlerini tanıtmak için “sözün büyü” sünden   yararlanmıştır.   Sözlü   kültür   ortamına   adeta   yenilik,   eğlence   ve   heyecan   getirerek zaman içinde kendi folklorunu yaratmış, a tasözü, dey im, fıkra gibi sözlü edebiyat türlerine de konu olmuştur. Bu makalede kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel mesleklerden   biri   olarak   “çerçilik”   meslek   folkloru   bağlamında   folklorun   onları tanımladığınca    ele    alınmış,    mesleğin    sözlü    edebiyata    yansımaları    örneklerle göste rilmiştir . Stereotipler, belli özelliklerin belli insanlarda bulunduğunu varsayan kalıplaşmış değer yargılarını ifade eder. Bu bağlamda anlatmalardan hareketle mesleği icra eden çerçilerin ve diğer cephesini oluşturan sözlü kültür insanının gözünden çerçi stereotipi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çerçilerin sandıkları, heybeleri, at ya da eşeklerinin çektiği tenteli arabaları günümüz marketlerinin, mağazalarının reyonlarıdır. Bu   bağlamda   değiş   tokuştan   süpermarketlere   gelenekselin   dönüşümü,   mesleğin günümüz çağdaş yaşamında önemli yeri olan süpermarketlere, çok şubeli mağazalara esin kaynağı oluşu da çalışmada ele alınmıştır.   ABS TRACT  Pedlars In  The Context Of Occupation Folklore In this study; being a pedlar, as it is one of the traditional occupations in the context of occupation folklore in a social group, and its reflections on oral literature are analyzed. Pedlar is an itinerant merchant that wanders towns and villages. Pedlars who elaborately place their wares into the bags on their backs, horses or carts in order to “present anything to anyone”, and sell the wares by wandering around towns and villages, take advantage of the “magic of word” for introducing their products. They created their own folklore in oral culture by adding innovation, humour and enthusiasm in time and became a subject to oral literature types such as proverbs, idioms and anecdotes. In this article, being a “Pedlar” is discussed in the sense of being one of the traditional occupations, that is sinking into oblivion, in the context of occupation folklore as much as folklore describes it, and its reflection on oral literat ure is shown by examples. Stereotypes   describe   cliche   value judgments   which considered   as   some   particular people have some particular characteristics. In this context, pedlar stereotype is tried to be indroduced in the perspective of pedlars who perform th is work and oral culture people on the other side of this relation. Chests and bags of the pedlars and awninged carts that are pulled by horses or donkeys are the sections of today’s markets and stores. In this context, transformation of traditional from b artering to supermarkets and of occupation to supermarkets, which are in very important point of contemporary life, and its becoming a guiding spirit to chain marketing are discussed.   Key w ords :  Occupation Folklore, Pedlar Folklore, Stereotype, Oral Narrative
Keywords : Meslek Folkloru, Çerçi Folkloru, Stereotip, Sözlü Anlatılar