Ramazan Dikmen`in Hikâyeleri ve Modern Dünyanın Öğütücülüğüne İtiraz

Authors : Şükrü Can BALTA

Pages : 61-78

Doi:10.32704/erdem.749069

View : 10 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-26

Article Type : Other Papers

Abstract :Yaşamın temel eğilimlerinden biri, insanın kendini, muhitini ve yerküreyi anlamlandırma girişimidir. Bazı zümreler ise tanıyı koymakla yetinmeyerek kendi bulgularını kamuyla veya okurla paylaşmayı tercih eder. Bu bağlamda her özgün görüş, hali hazırdaki tezlere antitez olma potansiyeli taşımaktadır. Moderniteye muhalif bir çizgide ve eleştirel yaklaşımlarla hikâye kaleme alan Ramazan Dikmen, geleneksel doktrinlerden ve kadim bilinçten yana bir yaklaşım içindedir. O, ülke ve dünya ölçeğinde yaşanmakta olan medeniyet krizini tüm çıplaklığıyla metinlerine yansıtmaya gayret ederken sahip olduğu duygu yüklü söylemle bireyin salt rasyonel akılla ve faydacı tavırla yaratılış melekelerinden yoksun kalacağını düşünmektedir. Akıl, ancak sezgi, bilinç, hassasiyet ve merhametle insan yaşamına değer katabilir. Aksi takdirde modernizm ve sermaye, çağdaş insanı alenen tehdit eden bir urdan farksızdır. Dolayısıyla tahakkuk etmekte olan zamanın kötücül ve netameli ruhuna getirilecek itiraz, kaçınılmaz olacaktır.  Ramazan  Dikmen’in hikâyeleri bu yönüyle birer hesaplaşma metnidir. Bu hesaplaşmalar  bireyselliğe de toplumsallığa da açıktır. Dikmen, ihtiyaca  göre ironik üsluba başvurabildiği gibi dolaysız anlatma ve gösterme  becerilerinden de yararlanmıştır. Kahramanların hatrı sayılır bir miktarı  isimsizdir. Nitekim kimlik ve duruş, isimden önce gelir. Yazar,  farklı yapısal denemelerde ve teşebbüslerde bulunur. Bilindik, standart  ölçülerin yanında yeni ve alternatif biçim modelleri sunar. Ramazan  Dikmen’in hikâyelerinde yüklü miktarda ve çaresiz bir karamsarlık  hâli olmadığı gibi romantik olgularla bezeli bir dünya tasavvuru da  mevcut değildir. İnsanoğlu ve yeryüzü, farklı kanallarla mütemadiyen  istila halindedir. Çekilen ve çekilmekte olan acı ve ıstıraplar ötelenir  fakat unutturulmaz, bilhassa hatırlatılır. Bu doğrultuda kişiye dayanak  olan insani normlar devreye girer. Yanyana ve temas halindeki iki insan  birbirini çürütebildiği gibi diriltebilir de. Dostlukları inşa eden husus,  mezkûr dirilişler ve çıkarsız etkileşim halleridir. Yapıcı ve ıslah edici  müşterek temenniler, Ramazan Dikmen’in hikâyelerindeki olay örgüsüne  yön verir. Ramazan Dikmen’e göre performans toplumu, kanaatin  geri planda kalmasına zemin hazırlar. İlaveten kargaşa ve kaos ânında  insanı teskin eden, özel uğraş ve ihtimamla müşahhas bir karaktere  bürünen “yuva”ların apartlara evrimi kaygı verici boyutlardadır. Ancak  yeryüzündeki ideal ve ilkeli tiplemelerin varlığı, eşya ve mekânın yitirilmesine  set çekecektir.  Bu çalışma, Ramazan Dikmen’in hikâyelerindeki insani ve kültürel  yozlaşmanın farklı boyutlarına değinmeyi hedeflemektedir. Ayrıca kolektif  hafızanın unutma tehlikesi yaşadığı, kuşatıcı niteliğiyle daima  evrenselleşme temayülü gösteren ulvi değerler de irdelenecektir.
Keywords : Ramazan Dikmen, hikâye, modernizm, bilinç, hafıza, itiraz