Şemseddîn-i İtâkî’nin Resimli Anatomi Kitabı Üzerine

Authors : Hasan Ali Çetin

Pages : 203-212

View : 42 | Download : 61

Publication Date : 2023-12-27

Article Type : Other Papers

Abstract :Prof. Dr. Esin Kâhya tarafından hazırlanan Şemseddîn-i İtâķî’nin Resimli Anatomi Kitabı adlı eserin ikinci baskısı Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı tarafından yayımlandı. Kâhya tarafından hazırlanan ve daha önce AKMB yayınlarından çıkan İbn-i Sînâ’nın El-Ḳânûn fi’ṭ-Ṭıbb, Ebu’r-Reyhan el Beyrunî’nin Kitâbü’s-Saydana fi’t-Tıbb (2019), Mustafa Behçet Efendi ve Türkçe İlk Fizyoloji Kitabı (2017) ile Mansur B. Muhammed B. Ahmed’in Kitab-ı Teşrihü’l-Ebdan Min e’t-Tıb (2014) adlı eserlerin her biri tıp tarihi araştırmaları sahasında yayımlanmış nitelikli eserlerdir. Kâhya’nın "Sevgili hocam Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın anısına...” şeklinde takdim cümlesiyle başlayan eser, Sayılı ekolüyle ülkemiz bilim tarihi çalışmaları ve yayınlarına yapılan büyük katkıların en güzel örneklerinden biridir. Kâhya, Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın idaresinde doktora tezi olarak yürüttüğü çalışmasında birçok yönden büyük önem taşıyan ve müellifi Şemseddîn-i İtâkî olan Kitâb-ı Teşrîh-i Ebdân ve Tercümân-ı Kıbâle-i Feylesûfân adlı eseri inceleyerek tenkitli metnini, bugünkü Türkçeye çevirisini hazırlayıp klasik devirde, İslâm dünyasında ve Avrupa’da Modern Çağ’ın başında yapılan anatomi çalışmalarıyla karşılaştırmasını yapmıştır. Müellif, eserinin ön sözünde belirtmiş olduğu gibi bu eserin Doğu ve Batı etkilerini bize ne derecede verdiğini ve zaman zaman kendisinin konulara katkısı olup olmadığını belirlemeye çalışmıştır. Kâhya’nın doktora tezi 1971 yılında Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı başkanlığında, Prof. Dr. Sevim Tekeli, Prof. Dr. Mübahat Küyel, Prof. Dr. Feridun Nafiz Uzluk ve Prof. Dr. Nihal Erk’ten oluşan jüri tarafından oy birliği ile kabul edilmiştir. Yazımıza konu olan eser, bu meşakkatli doktora süreci sonucunda oluşan ve çok değerli bir jüri tarafından onaylanan tez metninin yayına dönüştürülmüş hâlidir.
Keywords : Şemseddîn i İtâkî, Aydın Sayılı, Esin Kahya, İbn i Sînâ, El Ḳânûn fiṭ Ṭıbb, anatomi, yazma eserler, yayın değerlendirme