İSTANBUL’DA BİR İNGİLİZ KONSOLOS VEKİLİ: FİTSMORİS VE ERMENİ MESELESİNE DAİR RAPORU

Authors : İhsan Burak BİRECİKLİ

Pages : 169-188

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2015-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :1907-1914 yılları arasında İstanbul’daki İngiliz Büyükelçiliği’ndetercüman ve konsolos vekili olarak görev yapan ve Osmanlı siyasetindeetkin bir role sahip olmaya çalışan Gerald Henri Fitsmoris’in kısaca siyasi faaliyetleri ve Ermeni meselesi ile ilgili raporu incelenecektir.1896 Şubat’ında Padişah II.Abdülhamit, Ermeni meselesi konusunda biraraştırma komisyonu oluşturmayı İngiliz elçiliğine teklif etmiştir. Bukomisyona İngiliz tarafını temsilen Fitsmoris, Osmanlı tarafını temsilen deHalep Vilayeti’nden Ali Rıza Efendi ile Mustafa Nedim Efendi katılmıştır.Fitsmoris, 1895-1896 yıllarındaki Ermeni hadiselerini araştırmak amacıylaBirecik, Urfa, Adıyaman ve Besni kazalarına yaptığı gezi sırasında birrapor hazırlamıştır. Bu çalışmada Fitsmoris’in raporundaki mübalağalıbilgiler ve bunların Avrupa basınına yansımaları incelenmiştir. Fitsmoris’inraporu dönemin gerçeklerini yansıtmamakta, aksine İngiltere veuluslararası kamuoyu nezdinde Osmanlı karşıtlığı ve Ermeni mazlumiyetive mağduriyeti algısı oluşturma çabasını göstermektedir
Keywords : Konsolos Fitsmoris, İngilizlerin Ermeni Politikası İngiliz Büyükelçiliği, Birecik, Ermeni İğtişaşı