ERMENİ KOMİTELERİNİN MALİ KAYNAKLARI

Authors : Güler YARCI

Pages : 237-299

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2015-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :13 Temmuz 1878’de Berlin Anlaşması’nın imzalanmasından sonra Batıdiplomasisinde ortaya çıkan Ermeni Meselesi, kısa zamanda Osmanlıaleyhtarı propagandalarla devletin yıkılmasına kadar devam etmişti.Ermeni Meselesi’ni siyaseten ortaya atan yabancı devletler; ihtilal yanlısıErmeniler’i maddî olarak da desteklemişlerdi. Ermeni Meselesi, kadîm ŞarkMeselesi’nin 1880’lerde yeni bir tezahürü idi. Bunun içindir ki, ŞarkMeselesi’nde adı geçen Rusya, İngiltere, Fransa gibi devletler, ilk adımdamuhtariyet, daha sonra bağımsızlık amacıyla kurulan Ermeni komitelerineyardımlarını esirgemediler. Avrupa’da İsviçre, daha Batı’da ABD, Asya’daİran, hatta Hindistan Ermeniler’e maddî destek verdiler. Osmanlı, Rus veKafkas Ermenileri tarafından kurulan komitelerin silahlanması,propaganda ve terör hareketlerinin malî, kaynakları genellikle bu ülkelerdeyaşayan Ermeniler ve mahallî halk tarafından karşılandı. Bu aradakomiteciler, finansman sağlamada da kısmen gönüllülerden bağıştopladılar; çoğu zaman şiddete başvurdular. Ermeni Meselesi’nin tarihîgelişimi bugüne kadar çok sayıda yerli ve yabancı araştırmacı tarafındantaraflı ya da tarafsız surette ortaya konulmuştur. Bu araştırmalarda, yurt içive yurt dışında komiteciler yararına toplanan maddî yardımlara da yer yeratıflarda bulunulmuş; ancak, müstakil çalışmalar yapılmamıştır. Bumakalede, komitecilerin hangi ülkelerde, ne kadar aynî ve nakdî yardımtopladıkları; yardımların hangi şahıs ve kurumlar aracılığıyla nerelerde,kimlere ve nasıl dağıtıldığı; servet denilebilecek büyük miktarlara ulaşan buuluslararası nakdî varlığın gerek komitecileri, gerek yabancı hükümet vekamuoylarını nasıl birbirine düşürdüğü arşiv belgeleri üzerindendeğerlendirilmeye çalışılmıştır
Keywords : 19 20 yy Ermeni, Komite, Para, Silah, Yabancı Devletler