AMERİKAN KAYNAKLARINDAN KURTULUŞ SAVAŞI BAŞINDA ERMENİLERLE İLGİLİ GELİŞMELER

Authors : Seçil Karal AKGÜN

Pages : 13-86

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Fransız İhtilaliyle gelen milliyetçilik akımı, Osmalı İmparatorluğu’nunazınlıklarını da etkiledi. Yunanlıların devlete karşı ayaklanıp 1830’daİmparatorluktan ayrılması, Ermenilere de bağımsızlık kazanıp kendi ulusdevletlerini kurabileceklerini düşündürdü. Bu ara endüstride ilerleyipyayılmacılığa yönelen ve zayıflamakta olduğunu gördükleri OsmanlıDevleti’nin verimli topraklarına göz diken emperyalist devletler de Osmanlıhalklarını bölüp yönetime karşı örgütleyerek emellerine hızla ulaşacaklarınıdüşünerek Ermeni ihtilal Komiteleri ile birlikte Ermenileri devlete karşıkışkırtmaya başladılar. Ermenilerin bağımsızlık için devlete karşıayaklanmaları kanlı Türk-Ermeni çarpışmalarına dönüştü. İki ulusarasında böylece başlayan düşmanlık, dünya savaşı yıllarında OsmanlıErmenileri’nin İtilaf Devletleri’ne destek vermesiyle iyice tırmandı.Hükümetin, silahlanarak devleti içten vurmaya kalkışan Ermenileri biryasayla yaşadıkları bölgelerden uzaklaştırmasıysa büyük tepkiler doğurdu.Amerikan kaynaklarına dayanarak yapılan bu araştırmada önce DünyaSavaşı Osmanlıyı da içeren İttifak Blokunun yenilgisiyle sona erdiğindesavaşı bitiren güç olan Amerika’nın savaş süresince İtilaf devletlerininOsmanlı topraklarını aralarında paylaşırken Amerika’yı dışladığınıgörünce uluslara çoğunluk oldukları topraklarda egemenlik sözü veripsömürgeciliği reddeden Wilson İlkeleri etrafında barışa çağırması,ardından çıkar alanlarını korumaya kararlı İtilaf Devletlerinin Amerika’yıkarşılarına almadan barış konferansında amaçlarına varmak içinAnadolu’da Ermeni devleti kurulması ve bu ülkenin Türk toprakları ilebirlikte Amerikan Mandası yapılmasına ikna etmeye çalışmaları elealınmaktadır. Amerika’nın heyetler göndererek bu yönde yaptığı saptamalarsonunda Türklerin öne sürüldüğü gibi Ermenilere zulüm ve baskıuygulamadığının, ayrıca doğu Anadoluda çoğunlukta olmadıklarısaptanınca Amerikan Kongresinin öneriyi reddetmesi, Ermenilerinse barışgörüşmelerinde batı devletlerinin desteğine sahip olmadıklarını anlamalarıincelenmektedir
Keywords : Ermeni, manda, bağımsızlık, tahkikat, komisyon