BİR YOL AYRIMININ SEBEPLERİ: MONDROS MÜTAREKESİ’NDEN İTİBAREN LOZAN ANTLAŞMASI’NA KADAR FRANSA CUMHURİYETİ İLE ERMENİ KOMİTELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Authors : Maxime GAUIN

Pages : 159-187

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ermeniler ile Anglo-Sakson güçleri arasındaki ilişkilerin aksine,Fransa ile Ermeni komiteleri arasındaki ilişkiler üzerinde çok az araştırmayapılmıştır. Türk İstiklal Savaşı konusunda Fransa’nın özel bir konumuvardı; zira Ermeni milliyetçilerinin istediği toprakları işgal eden tek ülkeydiama onların iddialarını kabul etmeye en az meyilli olan ülkelerden biriydi.1918’deki Fransız-Ermeni ittifakının esas sebebi Almanya’ya ve Üçlüİttifak’a karşı ortaklaşa yürütülen savaştı. Ancak 1918’in bitmesiyleberaber; Ermeni Lejyonu’nun işlediği suçlar ve insert ignore into journalissuearticles values(Dünya Savaşı sırasındadaha önceden sergilenen bir takım disiplinsizlik vakalarının çizgisinde);Kahire’de Ramkavar Komitesi’nin ayaklanması, Paris’in Ermeni milliyetçiörgütlerine olan güvenini sarsmaya başlamıştır. Temmuz 1920’deki Türkkarşıtı Ermeni ayaklanması, Ermeni yağmacıların Adana’daki Fransızidaresi tarafından acımasızca bastırılması, insert ignore into journalissuearticles values(tam bu sırada); ErmeniLejyonu’nun feshedilmesi, insert ignore into journalissuearticles values(yine aynı dönem olan 1920 yazında); Tiflis’tekiFransız yüksek temsilcisinin Taşnak Ermenistan Cumhuriyeti’ni horgörmesi; Fransa’yı Ermeni-odaklı bir politikadan Türk-odaklı bir politikabenimsemeye sevk etmiştir. Bu değişim Ankara Anlaşması’nın insert ignore into journalissuearticles values(Ekim 1921);imzalanmasıyla belirgin hale gelmiştir. Ermeni milliyetçiler; Fransızlarıngeri çekilişi sırasında bilinçli bir şekilde kendi insanlarını Kilikya’dankitleler halinde göç etmeye kışkırtarak durumu daha beter hale getirmiş;Fransız hükümetinin Ankara’yı Atina’ya karşı desteklediği sırada 1922’deYunanistan desteleyerek de yeni bir stratejik hata yapmıştır. Ermenilerin bugelişmelere olan öfkesi Lozan Konferansı sırasında bir kez daha patlak vermiştir
Keywords : Adana, Ermenistan, Ermeni Devrimci Federasyonu Aristide Briand, Kafkasya, Birinci Dünya Savaşı, Raymond Poincaré, Türk İstiklal Savaşı