ERMENİ SİYASAL DÜŞÜNCESİNDE TERÖRİZM

Authors : Hatem CABBARLI

Pages : 143-176

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2013-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ermeniler XIX. yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı Develeti’ni yoketmeye çalışlan büyük güçlerin siyasi ve ekonomik desteğini arkasınaalarak Osmanlı’ya karşı ayaklanmışlardır. Bu ayaklanma önceleri sosyaliçerikli olsa da, daha sonra siyasi talepler ağırlık kazanmıştır. Ermenisiyasi eliti tarihi süreklilik içerisinde oluşan bir ortamda değil, büyükgüçlerin ‘serasında’ büyütülmüş, Osmanlı’ya karşı maşa olarakkullanılmış ve kendi milletinden daha çok onların çıkarlarına hizmetetmiştir. Fransız Devrimi’nin etkileri Osmanlı topraklarında hissedildiğinde, Avrupa’da eğitim almış Ermeniler Kilisenin de etkisi ileOsmanlı’da yeni siyasi arayış içine girmişlerdir. Ermeni siyasiteşkilatlanmaları sadece siyasi mücadelenin değil, aynı zamanda silahlımücadelenin de planlarını yapmış ve buldukları ilk fırsatta bu planlarınıhayata geçirmişlerdir. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı-Rus Savaşı,XX. yüzyılın başlarında Balkan Savaşı ve ardından Birinci Dünya Savaşıortamında Ermeni siyasi eliti karmaşık bölgesel ve uluslararasıgelişmelerden yararlanarak, siyasi mücadelede terör eylemlerinden dahasık kullanmaya başlamıştır. Ermenilerin siyasi talepleri ve terör eylemleriRusya, İngiltere, Fransa ve ABD tarafından desteklenmiş ve Osmanlı’yakarşı baskı aracı olarak kullanılmıştır. XIX. yüzyılın sonları, XX. yüzyılınbaşlarında Ermeni bağımsızlık mücadelesinin öncülüğünü yapanTaşnaksutyun Partisi sosyalist ideolojisine sahip olsa da, faaliyetideğerlendirildiği zaman genelde yarı askeri bir görünüm sergilemektedir.Parti siyasi teşkilatlanmadan daha çok askeri teşkilatlanmaya önemvermiş, bu konuda özellikle Rusya ve Fransa’nın desteğini almıştır.Ermenilerin son yüz yıllık siyasi tarihi değerlendirildiğinde genelde terörve kaba güçten asla vaz geçmedikleri anlaşılmaktadır. Birinci DünyaSavaşı’ndan sonra ‘Nemesis insert ignore into journalissuearticles values(Yunanca İntikam Tanrısı);’ terör örgütünükuran Ermeniler İttihat ve Terakki üyelerine karşı terör eylemlerigerçekleştirmiş, 80’li yıllarda ASALA adıyla yeniden sesini duyurmuş venihayet 26 Şubat 1992’de Hocalı’da yapılan terör eylemi ile varlığınıhalen devam ettirdiğini kanıtlamıştır. Ermeniler sadece yabancılara karşıdeğil, iktidar uğrunda mücadelede de terör eylemlerinden yararlanmıştır.Buna örnek olarak Ermenistan Parlamentosunda 27 Ekim 1999’dagerçekleşen terör eylemini göstermek mümkündür
Keywords : Ermeni terörü, Avrupa devletleri, ASALA, Türkiye, Ermenistan, Hocalı