9. VE 11. YÜZYILLARDA BİZANS’IN ARMENİA’DAKİ DİN POLİTİKASI

Authors : Engin Öztürk

Pages : 113-134

View : 90 | Download : 89

Publication Date : 2023-11-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Hıristiyanlığın kabulü Roma (Bizans) ile Ermeniler arasındaki tarihi ilişkiyi daha farklı ve birbirlerini yakından ilgilendiren bir noktaya taşımıştı. Bizans kendi emperyal gücüne dayanarak Ermenileri kendi merkezi devlet sistemi içine alıp onları eritmeyi amaçladı ve bunu yaparken de dini önemli bir araç olarak kullandı. Ancak Doğu’dan gelen daimî siyasi hareketler, Bizans’ın bu politikasını her zaman sekteye uğrattı. Sâsânîler’in büyük savaşı, ardından gelen İslamiyet ve bu dinin getirdiği muazzam bir hâkimiyet Bizans’ın Doğu bölgesinde hem siyasi hem de dini gücünü azalttı. Uzun bir Müslüman-Arap hâkimiyetinden sonra Bizans 9. yüzyılın ortalarından itibaren kaybettiği siyasi ve dini gücü tekrar kazanmak istedi ve Doğu’ya doğru dini bir açılım başlattı. Arap hâkimiyetini istemeyen Ermeniler Bizans’ın bu açılımına büyük bir destek verdiler ve hatta Bizans’a mektuplar yazarak onları Doğu’ya çağırdılar. Ancak bu durum Ermenileri dini bir baskıya tekrar maruz bıraktı ve yaklaşık yüz elli yıllık bir dönem Ermenilerin dini bir denge politikası izlemesine neden oldu. İniş-çıkışlarla Ermeni geçen bu politik dönem tesirini Ermeniler üzerinde derin bir şekilde hissettirdi, öyle ki, bu politika, Ermenilerin Anadolu topraklarına gelen ve bu toprakların yeni sahipleri olan Türklere yakınlaşmasını sağlayacaktı. Bizans ise geri dönüşü olmayacak şekilde bu sahneden çekilecekti. Biz çalışmamızda Bizans’ın Arap egemenliğinden sonra Armenia’daki dini politikasını inceleyeceğiz ve kaynaklarda bulduğumuz verileri mukayese ederek makalemizde sunmaya çalışacağız
Keywords : Bizans, Ermeniler, İslamiyet, Müslüman Araplar, Türkler