İbn Sina’nın Varlık-Mâhiyet Ayniliği/Ayırımının Aquinas’ın Eleştirileri Bağlamında Değerlendirilmesi

Authors : Mehmet Ata AZ

Pages : 75-102

View : 8 | Download : 11

Publication Date : 2014-12-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Gerek İslam gerekse Batı düşüncesinde temel olduğu kadar özsel olan varlık-ma ̂ hiyet ayırımını ilk defa sistematik bir şekilde ele alan ve bunu felsefi bağlamda tartışan İbn Sînâ, Aristotales’e paralel bir yaklaşımla metafiziğinin temel konusunu varlık bakımından varlık olarak belirleyip varlık-ma ̂ hiyet ayırımını meta-ontolojisinin en temel tezlerinden biri haline getirmiştir. Zamanla varlık-ma ̂ hiyet ayniliği veya ayırımını özgün bir doktrin haline getiren İbn Sînâ, Latin Avrupasındaki filozofların meta-ontolojilerini derinden etkilemiştir. Tıpkı İbn Sînâ’nın yaptığı gibi, skolastik düşünülerden başta Aquinas olmak üzere bir çok filozof, varlık-ma ̂ hiyet ayniliği ve ayrımına giderek, ontolojileri kadar metafiziklerini de bunun üzerine inşa etmişlerdir. Bu çalışmamızda, filozofun varlık-ma ̂ hiyet ayniliğinin anahtar kavramlarını Aquinas’ın eleştirileri bağlamında değerlendirerek Aquinas’ın İbn Sînâ’nın ma ̂ hiyeti nefyettiği ve Tanrı kavramını anlamsızlaştırdığı şeklindeki eleştirilerinin haklılık değerini belirleyeceğiz. 
Keywords : İbn Sina, varlık ve mahiyet, Thomas Aquinas, Tanrı, İslam felsefesi