Geç Bronz Döneminde Kıbrıs-Myken (Akha) İlişkileri

Authors : Ahmet GÖZLÜ

Pages : 187-195

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2012-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kıbrıs Adası’nda ilk insan aktivitesi ve faaliyetine ait en erken kanıt Ada’nın güney kıyısında Akrotiri insert ignore into journalissuearticles values(Ağrotur); Yarımadası’nın epey ucunda bulunan bir yerleşim yerinden gelmiştir. Prehistorya kayıtları, Ada’da ilk insan izlerinin M.Ö.10.000-9.500 yıllarında görülmeye başladığını bilimsel olarak ortaya koymuştur. Bu tarih, Doğu Akdeniz’de Notufiyan insert ignore into journalissuearticles values(Nautifian); dönem ile çağdaştır. İlk insanlarla birlikte tarihöncesi çağlar içinde Güneydoğu Anadolu, Irak ve Suriye’nin kuzeyi ve Akdeniz’in doğu kıyılarından akıp gelen gruplar Ada’da yaşamaya ve Ada’yı iskan etmeye başladılar. Ada’nın kültürel orijini böylece kendi içinde kayıtlı olmayıp özel bir evrimsel gelişimle ortaya çıkmamış, bunun yerine harici neolitik gruplar tarafından Ada’ya peyderpey taşınmıştır. Ada’ya akıp gelen bu kolonist gruplar beraberlerinde gelişmiş bir kültürde getirdiler.Tarımsal -ekonomik faaliyetleri, mimari form ve teknikleri anavatanlarıyla insert ignore into journalissuearticles values(Anadolu, Suriye, Filistin); bağıntı ve benzeşim içindeydi ve anavatanlarındaki kültürel değişimler göreli olarak Ada’ya yansıtılıyordu.Yani Ada’daki sosyal-ekonomik-kültürel oluşumların temel atıf grubu, Anadolu ve Levant diyebileceğimiz Doğu Akdeniz’dir. Mesela Ada’da, Anadolu menşeili olan tarihöncesinin önemli bir ekonomik metası obsidyene kolayca rastlanabilir ve bunun mimari formları Yakındoğu’da bulunan Tell Halaf, Byblos, Tepe Gawra, Jericho, Arpachiyah gibi yerleşim yerlerinin mimarisiyle mukayese edilebilir. Doğu kültürel referans alanıyla Ada’nın bu etkileşim süreci uzun tarihöncesi dönemler boyunca, Mykenlerin tarih sahnesine çıkışına kadar, devam etti. Mykenler insert ignore into journalissuearticles values(Akhalar);, Geç Bronz Dönemi’nde insert ignore into journalissuearticles values(M.Ö. 1600-1050); kolonizasyon programı çerçevesinde Kıbrıs’a sızmaya başladılar. Kültürel ve politik üstünlüğü elde ettikten sonra, hem Ada’nın nesnel kültürünü değişime uğratıp helenizasyon faaliyetlerini başlattılar hem de Kıbrıs’ın etnik yapısına katkıda bulundular. Bu çalışmamız, önceleri Doğu jeokültürel plakası etkisinde bulunan adanın, Myken kolonizasyonu bağlamında başka bir jeokültürel plakanın insert ignore into journalissuearticles values(Batı); etkisine girmeye başlaması tarihsel olgusuna ışık tutmaya çalışacaktır.
Keywords : Kıbrıs, Myken kolonizasyonu, koloni, helenizasyon, etnik yapı