Türkçede Sözvarlığı, Anlam ve Yapıyla İlgili Yeni Gelişmeler

Authors : Mehmet Kara, Ersin Teres

Pages : 81-104

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2013-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hayat yenilendikçe, bütün dillerde yeni kelime ve kavramlar ortaya çıkmaya başlar. Bunlar; bir yandan tek başlarına dil içinde tutunmaya çalışırlarken, bir yandan da dilin değişik öğeleriyle ilişkiler kurarlar. Bu ilişkiler ne kadar büyük derinlik kazanırsa, ilgili kelime ve kavramların dile yerleşmeleri de o oranda güçlü olur. Aynı durum Türkçe için de söz konusudur. Her dil gibi Türkçe de değişik yollarla ses ve yapısını, sözvarlığını, cümle özelliklerini geliştirme eğilimindedir. Bu; kimi zaman bir kelimenin taşıdığı anlamın çeşitli sebeplere bağlı olarak değişmesi veya yeni kelime ve kavramların dile girmesiyle, kimi zaman da eklerde ve cümle yapılarında görülen değişikliklerle kendini göstermektedir. Bu makalede; son otuz yıl içinde Türkçenin değişik yönlerden gelişimi; yapı, anlam ve sözvarlığı bakımından kaydettiği değişmeler ele alınacaktır. Temel başlıklar altında, Türkçede eskiden beri var olup da anlam genişlemesine uğrayan kelimeler; yeni ortaya çıkan basit kelime, birleşik kelime, terim, deyim ve ibareler; tercüme yoluyla meydana getirilen kelimeler; dil içi imkânlardan faydalanılarak ortaya konulan yeni tamlama ve deyimler; teklik 3. kişi iyelik ekindeki hareketlilik ele alınacaktır. Bu başlıklar da kendi içlerinde çeşitli alt başlıklara sahiptir. Makalede ayrıca bütün bu gelişme ve değişimlerin sebepleri üzerinde elden geldiğince açıklamalar yapılacaktır. Anlam sıklıklarının artması veya azalması, geçici kelimelerin durumu; makalede ele alınan bir diğer husustur.
Keywords : Türkçe, sözvarlığı, anlam genişlemesi, geçici kelimeler, uç veren kelimeler