CAHİT UÇUK’UN “TÜRK İKİZLERİ” ROMANINDA SÖZVARLIĞI

Authors : Yıldız Yenen AVCI

Pages : 121-130

View : 14 | Download : 4

Publication Date : 2014-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Cahit Uçuk tarafından kaleme alınan “Türk İkizleri” romanı; 1956’da meşhur “İkizler Serisi” ne; “Hans Christian Andersen 1958 Yarışması”nda da şeref listesine girerek, liyakat diplomasını almış önemli bir eserdir. Bu çalışmada “Türk İkizleri” romanı Türkçenin sözvarlığını oluşturan temel öğeler insert ignore into journalissuearticles values(ikilemeler, deyimler, yansıma sözcükler, kalıp sözler, yöresel sözcükler ve atasözleri); bakımından incelenmiş ve şu sonuçlara ulaşılmıştır: Yazar, eserde en çok ikilemelere, en az ise atasözlerine yer vermiştir. İkilemeler genellikle aynı sözcüğün tekrarı ile oluşturulmuşlardır. Buna karşın farklı kuruluşlara insert ignore into journalissuearticles values(yansıma sözcüklerle kurulanlar, anlamları birbirine yakın sözcüklerle yahut karşıt anlamlı sözcüklerle oluşturulanlar); sahip örnekler de yok değildir. Görevleri bakımından incelendiğinde ise ikilemelerin en çok zarf insert ignore into journalissuearticles values(belirteç); olarak kullanıldığı ve cümlenin anlamını çeşitli yönlerden insert ignore into journalissuearticles values(özne, nesne, tümleç); tamamladığı görülür. Deyimler, yazarın sıklıkla kullandığı ikinci sözvarlığıdır. Romanda halkın kültürel dokusu, çalışma hayatı, akıl ve muhakeme gücü ile ilgili pek çok örnek bulunmaktadır. Yazar, halkın yaygın olarak kullandığı deyimlere yer vermekle beraber kendi ürünü olan özgün kullanımlarla sözvarlığının sınırlarını genişletir. Yazarın deyim kullanımına yönelik dikkat çeken bir diğer özelliği ise, bazı kullanımlarda sözcükleri değiştirme yoluna gitmesidir. Doğayla bağını koparmamış olan kırsal kesim insanının anlatıldığı eserde, yansıma sözcüklere ve yöresel ağız kullanımına örnek teşkil edecek kullanımlara sıkça yer verilmiştir. Toplum hayatında insan ilişkilerinin belirleyicileri olan kalıp sözler ise, Anadolu insanının nezakete bağlılığının, hatır ve gönüle olan düşkünlüğünün güzel örnekleridir. Yazarın, satır aralarında vermek istediği iletiler ise, atasözleri ile sağlam bir temele oturtulmaya çalışılır. Tarama tekniği ile elde edilen bu tespitler ışığında, “Türk İkizleri” romanının, sözvarlığı bakımından zengin bir eser olduğunu söylemek mümkündür.
Keywords : Cahit Uçuk, Türk İkizleri, sözvarlığı