KÜLTÜR ENDÜSTRİSİNE ÖRNEK OLARAK ISPARTA/YALVAÇ EKMEK KÜLTÜRÜ VE DÜNDEN BUGÜNE MAHALLE FIRINCILIĞI

Authors : Halil Altay GÖDE

Pages : 197-209

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2017-08-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu’nun her yöresinin kendine özgü ekmek çeşitleri ve bu ekmeklerin yapıldığı çeşitli fırınlar vardır. Coğrafi şartların etkisiyle de çeşitliliğini gördüğümüz ekmek ve fırınlar somut ve soyut yerel kültürel özellikler taşımaktadır. Anadolu sahasının Türk kültürünün farklı yüzlerinden birisi olan Isparta’nın Yalvaç ilçesinde kendine özgü diyebileceğimiz bir ekmek çeşidi ve mahalle fırınları vardır. Bu fırınlar, geleneksel süreklilik içerisinde geçmişten günümüze üretiminde değişim göstererek günümüz kültür endüstrisine katkı sağlamaktadır. Farklılık, yaratıcılık ve özgünlük temelinde şekillenen birçok yöresel hizmetler ve faaliyetler ekonomik bir etkinlik aracı olarak değerlendirilerek kültür enstitülerini oluşturmaktadır. Bu durumda Yalvaç mahalle fırınları, kültür ve ekonomi arasındaki ilişki kapsamında düşünüldüğünde günümüz yerel ekonomik değerlerin kültürel taşıyıcılık görevini üstlenmiştir. Yalvaç mahalle fırınları geçmişten günümüze üretiminde yaşadığı değişimle günümüz tüketim kültürünün mantığıyla örtüşmektedir. Şöyle ki; geçmişte mahalle fırınlarında kadınlar, her hafta haftanın belli bir günü ekmek hamurunu kendilerinin yoğurup, pişirdikleri sosyo-kültürel bir fırın alanı yaratmaktaydılar. Ancak; günümüzde mahalle fırınları olarak değil “Geleneksel Yalvaç Ekmeği” satın alma hevesinin canlı tutulması olgusu ile gerçekte üretim ve tüketim çarkının işler tutulmasına ve kâr döngüsünün gerekliliği ilkesi üzerine folklor / edebiyat 207 kurulu olduğu bir “fırın işletmeciliği” sistemine dönüşmüştür. Bu durumda günümüz Yalvaç halkı kültürel bağlamda mahalle fırınlarında ekmek yapmayı bırakarak, sadece tüketen toplum özelliklerini gösteren geleneksel çerçevede kendisine yeni ihtiyaçlar yaratmış ve kültürel endüstri alanının gerçekleştirilmesine hizmet etmektedir.
Keywords : Yalvaç, mahalle fırıncılığı, ekmek