Romanda niyetselliğin sosyal ontolojisi üzerine

Authors : Yılmaz YILDIRIM

Pages : 281-297

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2017-08-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebiyatta yazar, okur ve kahraman ilişkisi, sosyal yaşamdaki “ben” ve “öteki” ilişkisinin sadece göstereni değil aynı zamanda kurucu bir bileşenidir. Bu çalışmada yazarın, okurun ve kahramanın niyeti, edebiyat teorisi yanı sıra bir sosyal ontoloji yorumunda ele alınmaktadır. Bu, sosyal ilişkileri edebi ilkelerle düşünmekle sınırlı olmayan bir çabadır. Sanat, bilim, felsefe ve yaşam arasında edebiyat yoluyla kurulan bağıntıyı düşünmek çabasıdır. Umberto Eco, yazarın ve okurun niyetinin fazlaca önemseniyor oluşuna, aşırı yorum şeklinde yaklaşmakta ve buna karşı metnin niyetinin önemini vurgulamaktadır. Bu anlamda metin-dışı konuşma ve yorum biçimleri metne sadık kalmalıdır. Ancak edebiyatın edebi dil dışı ögeleri hesaba katıldığında, Bahtin’in diyaloji kavramı ve buna bağlı sosyal ontolojisi son derece önemlidir. Bahtin’in “sorumluluk”, “çokdillilik”, “katılımcı düşünce” anlayışı; diyalojiyi, edebiyat-dışı sosyal gerçekliğin etik ve hukuki çerçevesi olarak düşünmeyi olanaklı kılar. folklor / edebiyat 297 Bahtin için var oluşun hakikati diyalojiktir ve diyaloji her türlü bilmenin önkoşuludur. Böyle bir edebi perspektif ile yaşam, sanat, insan, hakikat gibi kavramları birbirinin içine doğru yaymak ve bunları kişinin sorumluluğunda birleştirmek mümkündür.
Keywords : yazar, kahraman, niyetsellik, sosyal ontoloji, edebiyat