Memoratlara Göre Karaca Ahmet Sultan

Authors : Hüseyin ÖZCAN, C Sezen GÖNENÇ

Pages : 93-108

View : 19 | Download : 7

Publication Date : 2015-11-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözlü kültür içerisinde yer alan memoratların kişisel ve toplumsal hayatı etkileyen birçok  işlevleri bulunmaktadır. İnsanların uyarılması, yanlış şeyler yapmalarının önlenmesi, doğru  yola yönlendirilmesi, psikolojik yönden rahatlatma, sosyal hayatı düzenleme, inançları ve de- ğerleri pekiştirme, bu inanç ve değerleri gelecek nesillere aktarma gibi birçok fonksiyonları  bulunmaktadır. Memoratlar,  aynı inanç paydasında buluşan insanlar arasında eğitsel bir ileti- şim aracı,  toplumsal bilinçaltını ve inançsal algıyı dışa vuran metinlerdir. Memoratlar, bazen  dini şahıslarla rüya veya yakaza gibi yollarla kurulan iletişim şekilleriyle gerçekleşmektedir.  Çalışmamızda bu bağlamda Anadolu’nun ve Rumeli’nin farklı coğrafyalarında yaşamış, Af- yonkarahisar, Ankara, Aydın, Bursa, Bolu, Denizli, Isparta, İstanbul,  Kütahya, Makedonya,  Manisa, Sakarya, Uşak gibi birçok yerde adına makam ve türbe kurulmuş, birçok keramet  göstermiş, özellikle de devrinin halk hekimi olmasıyla tanınan ulu  bir Alevi ereni olan Ka- raca Ahmet’in şahsı etrafında yaşanmış memoratlar incelenmiştir. İstanbul-Üsküdar Karaca  Ahmet Sultan Dergâhında, Karaca Ahmet Sultan’ı ziyarete gelenlerle, alan çalışması yapıla- rak mülakat yöntemiyle, sözlü kültür ortamında derlediğimiz memoratlar, Karaca Ahmet’in  fiziki yapısı, kıyafeti, asası, ondan beklentiler,  talepler,  uyarılar,  geleceğe dair haber ve  işaretler, onun türbesiyle ilgili memoratlar olmak üzere yedi başlık altında incelenmiştir. Ça- lışmamızda, yetmiş dört kişiden derlenmiş memorat metinleri özetlenmiş haliyle yer almıştır.  Karaca Ahmet hakkındaki oluşan memoratlarda, onun kişilerin dünyasında nasıl oluştuğuna,  kişileri nasıl etkilediğine dikkat çekilmiş, memoratların Alevi inancı içerisindeki yeri ile bu  inancın değerlerine katkısı bağlamında işlevlerine dair tespit ve yorumlarda bulunulmuştu
Keywords : Karaca Ahmet Sultan, Memorat, Alevilik