GELENEKSEL DOĞUMA HAZIRLIK UYGULAMALARININ GÜNÜMÜZ KENT TOPLUMUNA EVRİMİNE BİR ÖRNEK: “BEBEK KUTLAMA PARTİSİ”

Authors : Aslı BÜYÜKOKUTAN TÖRET

Pages : 133-150

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2017-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanın önemli geçiş dönemlerinden ilki olan doğum, yaşamın sürekliliği, soyun devamı ve evliliğin pekiştiricisi olmak işlevleriyle mutluluk veren bir süreç olarak kabul edilmekte olup, bu süreçte icra edilen kutlama ve törenler, içinde bulunulan kültürün beklenti ve değerlerine bağlı bir şekilde ortaya çıkıp gelişmekte, değişmekte ve güncellenmektedir. Türkiye’de geleneksel toplum hayatında, doğumdan önce anne adayının ve bebeğin temel ihtiyaçlarına yönelik hazırlıkların yapılması, yaygın bir uygulamadır. Buna karşılık bugün kent toplumunda “baby shower” adıyla anılan, gittikçe yayılan, hatta ciddi bir sektör hâline dönüşen “bebeğe hazırlık partisi” ya da “bebek kutlama partisi” olarak adlandırılabilecek kutlamalar söz konusudur. Yurt dışında özellikle Amerika’da, anne adayının yakın arkadaşlarından biri ya da birkaçı tarafından organize edilen bu partilerin temel amacı, annenin kendisi ve bebeği için belirlediği ihtiyaçlarının arkadaşları tarafından temin edilmesidir. Ağırlıklı olarak kadınlar arasında düzenlenen bu kutlamalar, anne adayına moral desteği vermek, eğlenmek, dertleşip rahatlamak, dayanışma, yardımlaşma ve mensubiyet duygularını geliştirmek açısından da önemli işlevlere sahiptir. Türk toplumunda kısa sürede benimsenip yaygınlaşmasının nedeni, kanaatimizce, geleneksel toplum hayatında doğuma hazırlık sürecinde, anne adayına verilen maddi ve manevi destek ile kısmi benzerliğidir. Makalede, bebek kutlama partileri içerikleri, düzenlenme şekilleri, yerleri ve zamanları, katılımcıları ve düzenleyicileri açılarından ele alınarak bireysel ve toplumsal işlevleri üzerinde tespit ve yorumlar yapılmıştır. Bu kutlamaların, geleneksel toplum hayatında hamile kadına maddi ve manevi bakımdan destek olan kadın akraba ve yakınların söz konusu işlevini, mahalle aralarından çıkararak şehir ve hatta ülke sınırları dışına taşıdığı görülmüştür. Yapısal ve işlevsel özellikleri bağlamında, yurt dışındaki “baby shower” partileriyle bire bir örtüşmekten ziyade, geleneksel altın günleriyle büyük benzerlik arz ettiği görülmüştür. Bebek kutlama partileri üzerinde inceleme ve değerlendirmeler yapılırken sözlü kaynaklardan ve çeşitli internet sitelerinden elde edilen veriler esas alınmıştır. Bu çalışma ile kent hayatının, geleneksel doğuma yönelik hazırlıkları ve uygulamaları ne şekilde etkilediği sorusuna da cevap aranmıştır. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, anne ve bebeğin ihtiyaçlarının temin edildiği çevre ve şartların değişmekte olduğu ancak işlevin bağlam üzerinden devam etmekte olduğu sonucuna varılmıştır
Keywords : Gelenek, doğum hazırlığı, anne adayı, bebek, kutlama, değişim, dönüşüm