Alan Araştırmacısı Olarak Sedat Veyis Örnek ve Alan Çalışmalarına Katkıları

Authors : Selcan GÜRÇAYIR TEKE

Pages : 299-309

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2015-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Derleme çalışmaları halk bilimi disiplininin ayrılmaz bir parçasıdır. Türk derleme tarihine bakıldığında derleme çalışmalarının yapılma gerekçeleri ve derlemelerden elde edilen verilere yaklaşma biçimlerinin değiştiği görülür. Bu değişimdeki önemli isimlerden biri de Sedat Veyis Örnek’tir. Sedat Veyis Örnek, Türk halkbilimi ve alan çalışması araştırmalarına özgün katkılar yapmış bir bilim adamıdır. Eksikleri olduğunu düşündüğü sözlük ve derleme çalışmalarına bilimsel ve sistematik bir yaklaşım kazandırmayı amaçlamıştır. Derleme çalışmalarında bilimsel kriterleri esas alarak veri toplanması için önemli çabalar göstermiştir. Bu çalışmada, Sedat Veyis Örnek’in alan çalışmalarına dayanan Sivas ve Çevresinde Hayatın Çeşitli Safhalarıyla İlgili Bâtıl İnançların ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki insert ignore into journalissuearticles values(1966);, Anadolu Folklorunda Ölüm insert ignore into journalissuearticles values(1971); ve Geleneksel Kültürümüzde Çocuk insert ignore into journalissuearticles values(1979); başlıklı kitapları ve alan çalışmasına dair teorik ve pratik görüşlerini ortaya koyduğu Türk Halk Bilimi kitabından hareketle derleme çalışmaları konusundaki görüşleri değerlendirilecektir. Sedat Veyis Örnek’in alan çalışması konusundaki düşünceleri ve yürüttüğü alan çalışmalarında izlediği yöntemler halk bilimi derleme ve araştırma tekniklerinin Türkiye’de izlediği seyri görmek açısından önemlidir. Tematik ve derinlemesine alan araştırmalarıyla Örnek’in, derlemelerine bilimsel bir boyut kazandırdığı görülmüştür. Ancak alandan elde edilen verilerin yorumlanması konusunda kendisinden önceki halkbilimciler gibi Örnek’in de eksik kaldığı tespit edilmiştir. Örnek’in yine de alan araştırması konusunda hem iyi bir teorisyen hem de iyi bir uygulayıcı olduğu görülmüştür.
Keywords : alan çalışması, alan araştırmacısı, Sedat Veyis Örnek, derleme tarihi