Farklı Yaşlar Benzer Kareler

Authors : Çiğdem KARA, M Muhtar KUTLU

Pages : 249-264

Doi:10.22559/folklor.1179

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2020-05-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğum günü fotoğrafı çektirme, doğum günü ritüeline eklenmiş modern bir gele- nek olup aile fotoğrafı türü içinde değerlendirilir. Makalede, aynı ailenin iki farklı kuşağından dört çocuğun doğum günlerine ait 1960’lar ve 1990’ların ilk yarısından yedi fotoğraf incelenmektedir. Makalede, farklı yaşlardan farklı kişilerin doğum günü fotoğraflarının neden benzer bir kareye sahip olduğu sorusuna yanıt aran- maktadır. Fotoğraflar, Panofsky’nin ikonolojik ve ikonografik yöntemlerinden ya- rarlanılarak incelenmektedir. Ama fotoğraflar değerlendirilirken, insanbilim alanı- nın ana soru ve terimlerinin oluşturduğu bir bakış açısı kullanılmaktadır. Fotoğraf- ların sahibi, biyografisi sözlü olarak kaydedilmiş olan Mustafa Muhtar Kutlu’dur. Bu nedenle fotoğrafların anlamı, fotoğraflardaki gizli olan kişisel deneyimler ve özgünlükler, fotoğraf sahibinin biyografisi aracılığıyla açığa çıkarılmaktadır. Ma- kalede benzer karelerin, üç kalıbın uygulanmasıyla oluştuğu ileri sürülmektedir. Bu kalıplardan ilki, portre sanatı kadar halk sanatında da kullanılan kalıp-tasvirdir. Diğer iki kalıbı ise fotoğrafların çekilme nedeni olan ritüel ve aile imgesi oluştur- maktadır. Bu üç tasvir kalıbı fotoğrafları ilk bakışta anlaşılabilir kılmaktaysa da onların değerini belirleyen tek etken değillerdir. Çeken gözün yaratıcılığı ve biraz şans, fotoğrafları estetik açıdan özgünleştiren unsurlardır. Anlamsal değerse hem fotoğrafların yansıttığı imgelerin etnografik nitelikleri, hem de sahiplerinin onlara sığdırdığı anılarla ilgilidir.
Keywords : aile fotoğrafı, kalıp tasvir