Tek Perdelik Oyunların Karakteristik Özellikleri ve Türk Tiyatrosu’ndan Metin Çözümlemeleri

Authors : Gülşah DURMUŞ

Pages : 935-950

Doi:10.22559/folklor.1238

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2020-11-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Benjamin Roland Lewis’nin Çağdaş Tiyatroda Tek Perdeli Oyunlar kitabının giriş bölümündeki veriler ışığında tek perdelik oyunların konusu ve tekniği hakkında bulgular sunulmuştur. Çalışmanın amacı, yeni bir dramatik tür olarak değerlendirilen tek perdelik oyunların biçim ve içerik açısından karakteristik özelliklerini metin çözümlemeleri ışığında ortaya koymaktır. Bu amaçla Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu’ndan insert ignore into journalissuearticles values(1980-2000); dokuz tek perdelik oyun seçilmiştir: Adalet Ağaoğlu, Duvar Öyküsü; Turgut Özakman; Ben, Mimar Sinan; Sabahattin Kudret Aksal, Bay Hiç; Murathan Mungan, Bir Garip Orhan Veli; Güngör Dilmen, Galatea ile Pigmalion; Nezihe Meriç, Sevdican; Sezai Karakoç, Çeyiz; Orhan Asena, Bir Küçük Gece Müziği; Turan Oflazoğlu, Çağrı. Bu eserler; Benjamin Roland Lewis’nin kitabındaki veriler ışığında çözümlenmiştir. Giriş bölümünde tek perdelik oyunlar tanıtılarak çalışmanın kapsamı belirgin kılınmış, birinci bölümde tek perdelik oyunların konusu, ikincide tekniği, üçüncüde diyalog/ konuşma örgüsü, dördüncüde sahne işçiliği ve yönetimi, beşincide tek perdelik oyun çözümlemeleri ele alınmış, altıncı bölümde ise çalışmadan elde edilen sonuçlar sıralanmıştır. Tek perdelik oyunlarda etkinin tekliği, yazarın ince işçiliği, nadir olanın izinin sürülmesi, insan hayatının en can alıcı noktalarının ele alınarak bütününün gözler önüne serilmek istenmesi; kişi sayısının azlığı, zaman ve mekânın sınırlılığı ancak yoğunluğu ve derinliği; konu çeşitliliği insert ignore into journalissuearticles values(mitoloji, tarih, tasavvuf, psikoloji, felsefe, göç; aşk, sevgi; sanat, estetik vb.); çalışma boyunca tespit edilen karakteristik özelliklerden bazılarıdır. Tek perdelik oyun, dram sanatında/ tiyatro sanatında doruk noktasının şölenidir.
Keywords : Tek perdelik oyun, Cumhuriyet Dönemi Tütk Tiyatrosu, metin çözümleme