Masallarda Eleştirel Düşünme: Müskürümü Sultan Masalı Örneği

Authors : Hülya ÇEVİRME

Pages : 419-435

Doi:10.22559/folklor.1436

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2021-05-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Eleştirel düşünce, günümüzde anahtar beceri olarak kabul edilmekte, demokratik kişilik ve demokratik bir toplum geliştirebilmenin önemli ölçütü olarak geliştirilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışma sözlü kültür ürünlerinde paradoksal olarak hem kolektif hem de eleştirel düşünme biçimlerinin var olduğunu, özellikle masal türünün günümüze taşınabilecek düzeyde eleştirel düşünme örnekleri taşıdığını ve masalın eleştirel düşünme alışkanlığının öğrenilmesi ve içselleştirilmesinde önemli bir kültürel miras kaynağı olduğunu savunmaktadır. Bu iddiaya bağlı olarak, incelemede bir Anadolu masalında eleştirel düşünme yollarını nasıl barındırdığı gösterilmeye çalışılmıştır. Öncelikle eleştirel düşünce hakkındaki literatür taranmış, daha sonra Pertev Naili Boratav’ın Masallar -1- Uçar Leyli adlı kitabından eleştirel düşünme yollarını yeterince yansıttığı belirlenen “Müskürümü Sultan” adlı masal seçilmiştir. Eleştirel düşünmenin ölçütleri ve aşamaları ise Gearld M Nosich’den yararlanılarak oluşturulmuştur. Çalışmada Bağlam Merkezli Halkbilim Kuramı’nın İşlevsel yaklaşımına göre de doküman incelemesinden elde edilen bilgi ve veriler analiz edilmiştir. Sonuç olarak; incelenen masalda eleştirel düşünme stratejilerinin bütün aşamalarıyla kullanıldığı görülmüştür. Araştırmanın masal eleştirisi ve eleştirel düşünme becerisinin kazandırılması hakkında yapılacak çalışmalara katkısının olacağı düşünülmekte, buna bağlı olarak çok sayıda masal üzerine araştırma yapılmasını, yaygın ve örgün eğitim ortamlarında, eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesinin amaç edinildiği etkinliklerde, masalın da kullanılmasını önermektedir.
Keywords : sözlü kültür, masal, Müskürümü Sultan, eleştirel düşünme, eğitim