Dîvân-ı Hikmet’in Bilinmeyen Bir Yazmasında Bulunan Yeni Hikmetler

Authors : Mehdi REZAEİ

Pages : 561-580

Doi:10.22559/folklor.1409

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2021-05-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmet Yesevî, Türk kültürü ve edebiyatı üzerinde yoğun etkisi olan şairlerden biridir. Yesevî, yüzyıllar boyunca Türk dünyasında birçok şaire ilham kaynağı olmuş, sufiyane şiirde yol gösterici şair olarak rol oynamıştır. Günümüze kadar Dîvân-ı Hikmet’in değişik nüshaları bulunmuş ve bu nüshalara dayanarak eserin farklı baskıları yayımlanmıştır. Mihmannâme-yi Buhara gibi tarihî kaynaklarda Dîvân-ı Hikmet’in eski yazmalarından söz edilmişse de elimizdeki yazmalar çoğunlukla on dokuzuncu yüzyılda istinsah edilmiştir. Birbirinden farklılıklar gösteren bu yazmalarda genellikle diğer şairlerden de hikmetler bulunmaktadır. Bu çalışmada Dîvân-ı Hikmet’in İran Millî Kütüphanesi›nde bulunan yeni bir yazması üzerinde durulmuş; yazmanın özelliklerinden bahsedilmiş, gereken durumlarda yayımlanmış diğer yazmalarla karşılaştırılmıştır. 190 sayfadan oluşan bu yazma, günümüze kadar neşredilmiş yazmalardan bazı farklılıklar göstermekte, diğer yazmalarda görülmeyen kimi hikmetleri içermektedir. Mahlaslarından dolayı Yesevî’ye ait olmadığı anlaşılan 10 hikmet dışında elimizdeki yazmada 60 hikmet ve bir münacat bulunmaktadır. Bu hikmetlerin 16’sı diğer nüshalarda bulunmayan hikmetlerdir. Yaklaşık 370 beyitten oluşan söz konusu yeni hikmetler, hiç kuşkusuz Dîvân-ı Hikmet’e yeni bir boyut kazandıracaktır
Keywords : divan ı hikmet, yeni yazma, İran milli kütüphanesi