Yahya Kemal’in Nazar/ Leyla Şiirleriyle E. A. Poe’nun Annabel Lee Şiirinin Karşılaştırılması

Authors : Safiye AKDENİZ

Pages : 371-386

Doi:10.22559/folklor.2004

View : 25 | Download : 11

Publication Date : 2022-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk edebiyatının önemli isimlerinden Yahya Kemal’in en dikkat çekici özelliklerinden biri sentezci bir yaklaşıma sahip olmasıdır. Bunda içinde doğup büyüdüğü Osmanlı coğrafyasının çok kültürlü yapısının, tanığı olduğu siyasi ve toplumsal olayların yanı sıra Fransa’da bulunduğu yıllarda etkilendiği şahsiyetlerin ve fikir ve sanat akımlarının etkisi büyüktür. Yahya Kemal bir hazırlık ve arayış döneminden sonra sanat anlayışını şekillendirirken üç temel kaynaktan faydalanır: Bunlar, Türk halk edebiyatı, klasik edebiyat ve- Fransız edebiyatı aracılığıyla yakından tanıma fırsatı bulduğu- Batı edebiyatıdır. Bu üç kaynaktan beslenen sanatçı mevcut birikimi dönüştürerek yeni ve yerli bir şiir yaratmayı başarır. Yeniyi inşa etmenin sıyla eski edebiyatın eleştirildiği veya yok sayıldığı bir dönemde Yahya Kemal’in bu tavrı onu çağdaşlarından ayırır. Bu çalışmada Yahya Kemal’in söz konusu sentezci yaklaşımının başlıca kaynakları ve Yahya Kemal’in dönüştürme faaliyetini nasıl gerçekleştirdiği üzerinde durulmaya çalışılmaktadır. Bu amaçla konu, kurgu, ton ve imge kullanımı açısından kimi benzerlikler gösteren Amerikalı şair Poe’nun Annabel Lee şiiri ile Yahya Kemal’in Nazar başlıklı şiiri karşılaştırılmaktadır. Her iki eser manzum hikâye biçiminde kaleme alındıkları için karşılaştırma kurgunun başlıca unsurları - anlatıcı, bakış açısı, kahramanlar vb.- üzerinden yapılmaktadır. Karşılaştırma sonucunda şairin Batı edebiyatından Belçikalı şair Maeterlinck’den ilham aldığı ve Poe’dan etkilendiği, metnini oluştururken yerli kaynaklardan- halk edebiyatı ve klasik edebiyat- beslendiği tespit edilir. Ayrıca şairin temel hedeflerinden biri olan sade bir Türkçe -beyaz lisan- ile şiirini yazdığı sonucuna varılır.
Keywords : Yahya Kemal, Allen Poe, Serres Chaudes, Nazar, Annabel Lee, romantizm