Yakup Kadri’nin Millî Savaş Hikâyeleri’nde Anlatıya Dönüştürülen Bellek

Authors : Alev ONDER

Pages : 829-850

Doi:10.22559/folklor.2156

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2022-08-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Yakup Kadri Karaosmanoğlu roman, öykü ve tiyatro gibi farklı türlerde eserler vermiş önemli bir yazardır. Özellikle Mütareke ve Kurtuluş Savaşı yıllarından itibaren tanık olduğu sosyal meselelerin tesiri ile toplumsal dönüşümün aktarımına ağırlık veren yazar, savaş yıllarında tanık olduğu manzaraları kendi imgelemi aracılığıyla kurmacaya dönüştürür. Bu çalışmada belleğin yansıtılma biçimlerine odaklanarak ele alınan Millî Savaş Hikâyeleri’nde, düşman işgalinden kaynaklanan zulüm nedeni ile bilinçte yaşanan yitimlerin aktarımı incelenmektedir. Çalışmanın amacı, karakterler geçmişin acıları ile yüzleşirken kimlik ve bellekte yaşanan kırılmaların esere nasıl yansıtıldığını ortaya koymaktır. Millî Savaş Hikâyeleri’nde hatırlama ve unutma edimi ve bu pratikleri tetikleyen unsurların işlevleri esere dönük eleştiri yöntemi ile irdelenmektedir. Ayrıca yazarın ideolojisinin metinlere nasıl yansıdığı sorgulanmaktadır. Bellek kuramları ışığında tahlil edilen Millî Savaş Hikâyeleri’nde yer alan trajik öyküler, hem bireylerin hem de toplumun hatırlama ve unutma pratiklerine ışık tutan öznel deneyimlerin ifadesidir. Acı dolu travmatik deneyimler anlatıya dönüşürken tarihî olayların trajik boyutları merkezdedir. Geçmişe takılıp kalma, dün’ün arayışı ve özlemi, yitirilmiş olanın yokluğunu kabullenememe, özbeni ve çevresi ile iletişim kuramama gibi durumlar nasıl anlatısallaşılır? Belleğin canlılığı, kırılganlığı ve aldatıcılığı öykülere nasıl yansır? Bu soruların yanıtları araştırılırken yazarın geçmiş, şimdi ve gelecek zincirine dair yaklaşımı irdelenmektedir.
Keywords : Yakup Kadri, millî savaş hikâyeleri, bellek