Octavio Paz’ın “¿No Hay Salida?” Adlı Şiirinin Sembolizmi: Yıkıcı Zaman ve Mandala İmgeleri

Authors : Mehmet İLGÜREL

Pages : 95-118

Doi:10.22559/folklor.2386

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2023-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Octavio Paz’ın “¿No hay salida?” insert ignore into journalissuearticles values(Çıkış Yok mu?); başlıklı şiirinin, Fransız düşünür Gilbert Durand tarafından geliştirilmiş İmgelem Kuramı bakış açısından çözümlemesini gerçekleştirdim. Durand’ın ortaya koyduğu imgelem anlayışında, büyük ölçüde birbirlerine karşıt yapı, süreç ve yerdeş imge öbeklerinin belirleyici olduğu gündüz ve gece rejimleri belirleyici bir yere sahiptir. Meksikalı şairin, adı geçen eseri kaleme aldığı dönemde diplomatik görevle Japonya’da bulunduğu, maddi, ailevi ve ruhsal açıdan sorunlu bir dönemden geçtiği bilinmektedir. Çözümlememiz Paz’ın bu kişisel durumu ile başa çıkma çabalarının şiirinde imgeler aracılığıyla yansımasını bulduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, yıkım getiren zaman, bozulma, ölüm çağrıştıran imgeler ön plana çıkarken, bunlardan kapalılık, mahremiyet ifade eden gece rejimi imgeleri aracılığıyla korunma eğilimi de kendini göstermektedir. İmgelem kuramının kaynaklarından olan Carl Gustav Jung’un Analitik Psikolojisinden de mandala imgesinin yorumlanması kapsamında yararlandım. Jung’a göre bu sembol, psikenin bütünlüğünü ifade eder ve parçalanmadan etkilenenler için savunmacı bir işlev görür. Bu yaklaşıma paralel olarak şiirde mandala bilinçdışı kökenli bütünleştirici işlevi yansıtan bir imge olarak karşımıza çıkmaktadır.
Keywords : Octavio Paz, imgelem kuramı, yıkıcı zaman, mandala