Göç ve Folklor: Literatür ve Tasnif Odaklı, Kuramsal Bir Çerçeve

Authors : Ahmet KESKİN

Pages : 459-485

Doi:10.22559/folklor.2411

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2023-05-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Türklerin Orta Asya’dan “Küçük Asya” olarak adlandırılan Anadolu’ya taşınmaları süreci ile söz konusu bu sürecin öncesini, sırasını ve sonrasını düşündüğümüzde, Türk kültür tarihinin özellikle 12. yüzyıllara kadar büyük ölçüde göç olgusuyla şekillenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum, kültür ve göç arasındaki ilişkilerin Türk tarihi ve kültürü özelinde son derece belirgin olması sonucunu doğurmuştur. Bu çerçevede Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya geliş ve yerleşme süreçleriyle eski ve yeni yaşam biçimleri arasındaki ilişkiler, bütünleştirmeler, kültürdeki ve folklordaki değişim ve dönüşümler, göç olgusuyla yakın bir ilişki ve etkileşim içinde olmuştur. Anadolu’ya yerleşim sonrasındaki adaptasyon ve kültürel değişim- dönüşümlerle 21. yüzyıla kadar yoğun biçimde sürüp günümüze kadar ulaşan göçlerle devamlılık arz eden ilişki ve etkileşimler, göçün halen kültürü ve folkloru biçimlendirici ana etkenlerden biri olarak karşımıza çıkmasına yol açmıştır. Söz konusu durumun dile, edebî metinlere, sosyal ve gündelik yaşamlara, inanç ve ritüellere ve bu gibi bütün alan ve süreçlere zengin biçimde yansımaları gerçekleşmiştir. Bu yansımaların zenginliğine ve çok boyutluluğuna bağlı olarak göç, kültür ve folklor ilişkileri üzerinde günümüzde de devam eden çok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu çalışma; folklor ve göç ilişkilerini, göçün folklor türlerinin oluşumu, değişimi ve dönüşümü üzerindeki etkilerini, göç ve folklor çalışmalarının konu kadrolarının nasıl sınıflandırılabileceğini, Türk kültüründe göç ve folklor ilişkileri üzerine yapılmış çalışmalar bağlamında ele almaktadır. Çalışmada göç ve folklor ilişkileri kapsamında gerçekleştirilen ve gerçekleştirilebilecek çalışmaların kuramsal olarak hangi alt alanlar kapsamında toplanabileceği ortaya konulmakta, göç ve folklor ilişkili çalışılabilecek başlıca konuların belirlenmesi amacıyla bir sınıflandırma yapılmaktadır. Böylece çalışma aracılığıyla, daha önce gerçekleştirilen göç ve folklor ilişkili çalışmaların belirlenerek konu hakkında bundan sonra yapılacak çalışmalara kuramsal açıdan katkı sunulması hedeflenmektedir.
Keywords : göç, folklor, literatür, kültür, tasnif