Fasıl Müziği Bağlamında Yörelerde İcra Edilen Peşrevler

Authors : Burak Kurubaş, Mehmet Gönül

Pages : 529-550

Doi:10.22559/folklor.2590

View : 75 | Download : 181

Publication Date : 2024-05-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada, fasıl müziği kültürünün baskın olduğu yörelerin müzik kültürü ve bu kültür bağlamında çeşitli yörelerde icra edilen peşrevler ele alınmıştır. Fasıl müziği kültürünün görüldüğü yörelerin müzik icrası uygulamaları, söz konusu yörelerde icra edilen peşrevlerin form özellikleri, icra edildiği ortamlar ve yöre repertuvarındaki öneminin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın yürütülmesinde nitel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmış ve doküman analizi tekniğiyle elde edilen veriler incelenmiştir. Araştırma kapsamında TRT repertuvarında peşrev adıyla kayıtlı Elazığ (Paşa Göçtü) Peşrevi, Konya (Çuhacıoğlu) Peşrevi, Kayseri Peşrevi olmak üzere üç adet ve kayıtlı olmayan Diyarbakır Peşrevi, Mardin Peşrevi olmak üzere peşrev adıyla icra edilen toplam beş adet esere ulaşılmıştır. Genellikle yöre adlarıyla özdeşleşmiş ve araştırmanın üzerinde durduğu söz konusu eserlerin form yapılarının, Türk müziği saz eserleri formlarından “Peşrev” formunun icra uygulamaları, icra ortamları ve özellikleri itibariyle birçok noktada benzeştiği ve benzer özellikler sergilediği görülmüştür. Çalışmada öne çıkan önemli bir başka husus ise, Türk müziğinde geleneksel bir şekilde geçmişten günümüze kadar sürdürülen fasıl müziği kültürünün adı geçen yörelerde hâlâ yaşatılmasıdır. Derlemede Elazığ, Konya, Kayseri, Diyarbakır ve Mardin yörelerinde klasik Türk müziği kültürü ve Anadolu müzik kültürü geleneğinin özgün müzik uygulamalarına rastlanmıştır. Ele alınan yöre repertuvarlarının fasıl müziği etkisi altında şekillendiği, klasik Türk müziğinde karşılaşılan fasıl geleneğinin, söz konusu yörelerin kendi müzik gelenekleriyle iç içe geçmiş bir yapıda sürdürüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Türk müziği kültürü, fasıl, yöre, form, peşrev