Folklorun Modern Edebî Türlere Yansıması: Kemal Bilbaşar ve Türk Su Kültü Örneği

Authors : Mustafa Dere

Pages : 1053-1072

Doi:10.22559/folklor.2743

View : 139 | Download : 131

Publication Date : 2024-11-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Kemal Bilbaşar (1910-1983) romanlarının kurgusunu meydana getirirken farklı konuları, çevreleri ve farklı sınıflardan karakterleri işleyerek zengin bir atmosfer yaratır. Toplumcu gerçekçi bir yazar olmanın getirdiği kaygıyla da bu atmosfer içerisinde halkın; yaşayışını, düşünüşünü, inanç şeklini, giyinişini, yiyip içmesini, âdetlerini, geleneklerini, göreneklerini, özetle bütün kültürel kodlarını titiz bir araştırmacı gibi ele almaya gayret gösterir. Buna bağlı olarak eserlerinde halk bilimi unsurları ile ilgili ayrı bir dikkat geliştirir. Bahsi geçen unsurlar arasında nitelik bakımından kurgunun önemli bir parçası olarak Türk su kültü ile ilgili unsurların çokluğu göze çarpmaktadır. Bu çalışmada, Denizin Çağırışı (1943), Ay Tutulduğu Gece (1961), Cemo (1966), Memo (2 Cilt, 1968-1969), Yeşil Gölge (1970), Yonca Kız (1971), Başka Olur Ağaların Düğünü (1972), Kölelik Dönemeci (1977), Bedoş (1980) ve Zühre Ninem (1981) olmak üzere Kemal Bilbaşar’ın on romanı Türk su kültünün kurguda yer alış şekli bakımından tematik bir yaklaşımla inceledim. Kemal Bilbaşar’ın Türk su kültünü kurguda işleyiş tarzından hareketle geniş anlamda toplumsal kültür; dar anlamda ise halk bilimi ile kurduğu yakın ilişki değerlendirdim.
Keywords : kurgu, Türk edebiyatı, Türk romanı, halk bilimi, kült