DAVİD HUME’UN “SEVGİ VE NEFRET” KONUSUNA İLİŞKİN DENEYLERİ

Authors : Gürol ZIRLIOĞLU

Pages : 245-266

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2021-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Sevgi ve nefret söylemleri insan yaşamında sürekli olarak farklı şekillerde dile getirilmektedir. Genellikle sevgi kişide hoş ve olumlu bir söylemi; nefret ise hoş olmayan ve olumsuz bir söylemi ifade eder. Hume, sevginin ve nefretin birer tutku olduğunu ve bu tutkuların kişinin duygu ve deneyimleri ile kendiliğinden bilindiğini belirtir. Sevgi ve nefretin nesnelerini ve nedenlerini sorgulayan Hume, bu tutkuların nesnesinin başka bir kişi olduğunu söyler. Ancak bu kişinin aynı zamanda, tek başına, bu tutkuların nedeni olamayacağını belirtir. Bu nedenle, bu tutkuların ortaya çıkmasını sağlayacak başka nedenler olması gerektiğini düşünen Hume, bir dizi deneyden söz eder. Bu deneyler ile kendi dizgesine ilişkin olası kuşkuları ortadan kaldırmayı amaçlar. Deneylerindeki varsayımı, daha önce dost ya da düşman olarak nitelendirilmeyen bir kişi ile birlikte olmaktır. Kişinin kendisi gurur veya kendini küçük görmenin nesnesiyken, başkası olarak nitelendirilen kişi sevgi veya nefretin nesnesidir. Bu çalışmada, Hume’un bir izlenim olarak belirttiği sevgi ve nefretle ilgili deneyleri ele alınarak sevgi ve nefretin deneysel olarak araştırılmasının mümkün olup olmadığı, sevginin ve nefretin kaynağının ne olduğunun deneyler ile belirlenip belirlenemeyeceği, bu konu ile ilgili olarak doğru bir değerlendirmenin yapılıp yapılamayacağı irdelenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Hume, sevgi, nefret, gurur, kendini küçük görme