İBN SÎNÂ’NIN VE DOMİNİCUS GUNDİSSALİNUS’NIN ZORUNLU VE MÜMKÜN VARLIK MUKAYESELERİ

Authors : Hüseyin YÜCEL

Pages : 321-355

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2021-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk dönem tercüme hareketi sayesinde Antik Yunan felsefesi ile tanışan İslam dünyası, kendi felsefesini inşa etmiş ve felsefe literatürüne orijinal birçok eser kazandırmıştır. Sahip olduğu birikim ve Antik Yunan felsefesinden emanet aldığı eserler İspanya’daki tercüme okulları sayesinde Batı dünyasına aktarılmıştır. Araştırmamızın konusu Toledo Tercüme Okulul’nun önemli temsilcilerinden olan Dominicus Gundissalinus’un De processione mundi eserindeki İbn Sînâ’nın felsefesinden ve eserlerinden etkilenerek oluşturduğu metinlerin tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda her iki filozofun eserlerindeki zorunlu ve mümkün varlık mukayeselerinin yapılması hedeflendmiştir. Gundissalinus’un tercüme faaliyetlerindeki rolü, tercüme ettiği eserler, kendisinin yazdığı eserler hakkında verilen bilgiler ve De processione mundi eserinin özellikle İbn Sînâ’nın izlerini taşıdığı zorunlu ve mümkün varlık tanımlamaları araştırmamızın kapsamı dahilindedir. Eserin doğrudan İbn Sînâ’nın yapmış olduğu bu ayrımın incelenmediği bölümleri araştırmamızın kapsamı dışında tutulmuştur. Batı’nın filozoflarının tercüme edilen eserlerden hangi ölçüde etkilendiğinin tespit edilebilmesi, İslam filozoflarının bu literatürün şekillenmesindeki ve gelişmesindeki etkisini göstermesi bakımından önemlidir. Eserlerin ilk muhatapları olan mütercimlerin kendi yazdıkları felsefî eserlerde bu durumun tespiti konunun önemini bir kat daha arttırmaktadır. Amacımız, Gundissalinus’un De processione mundi eserini oluştururken İbn Sînâ’nın eserlerinden ne derecede yararlandığını ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırmamızın temel yöntemi karşılaştırmalı eser tahlili olarak belirlenmiştir.
Keywords : İbni Sina, Dominicus Gundissalinus, De Processione Mundi, Toledo Tercüme Okulu, Zorunlu ve Mümkün Varlık