BERGSON’UN GÜLME TEORİSİ: BİR CEZALANDIRMA MEKANİZMASI OLARAK GÜLME

Authors : Berdan KAYA

Pages : 278-299

View : 12 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan ve insan dışındaki bazı primatlarda fiziksel uyaranların kullanılmasıyla gülme ortaya çıksa da insandaki gülme mizah oluşturabilmesi nedeniyle hem psikolojik hem toplumsal yanıyla kendine özgü bir yapıya sahiptir. Şempanze, goril gibi primatlarda gıdıklandıklarında ya da şaşkınlık anlarında ortaya çıkan gülmeyi insandaki gülmeden ayıran şey nedir, kısacası insan neye güler? Bergson’a göre gülünç bulduğumuz şeyler ve bu gülünç bulduğumuz şeylerin kullanıldığı mizah alanlarındaki gülme kişilerin kendi seçimleri değil toplumun gülünç bulduğu şeylerdir. Ona göre bireysel olarak bir durumu gülünç bulsak da aslında bu gülme öğrendiğimiz ve içinde yaşadığımız toplumun değerlerinin gülmesidir. Gülmenin çeşitli şekillerde ortaya çıkması ve sürekli deneyimlediğimiz bir durum olması nedeniyle genel durumları kapsayan gülme teorilerinde haklı ve haksız taraflar bulunabilir. Bu çalışmanın amacı Bergson’un teorisinde gülmeye bir cezalandırma mekanizması olarak bakılmasının nedeninin Bergson’un gülme teorisinin üstünlük düşüncesi üzerine kurulması olduğunu göstermektir.
Keywords : Bergson, Gülme, Gülünç, Üstünlük, Toplumsallık,