Metafizik Teori’den İnsan Fenomenleri'ne: Max Scheler’de ve Takiyeddin Mengüşoğlu’nda Felsefî Antropoloji

Authors : Rabia Nur Akmaz

Pages : 363-385

Doi:10.58634/felsefedunyasi.1478073

View : 103 | Download : 96

Publication Date : 2024-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede felsefenin bağımsız bir alanı olan felsefî antropoloji, Max Ferdinand Scheler ve Takiyeddin Mengüşoğlu üzerinden incelenmektedir. 20. yüzyıldaki savaş döneminden sonra insan ve dünyadaki konumu meselesi “felsefî antropoloji” kavramı açısından önemli hale gelmiştir. İnsan felsefesi adıyla da bilinen felsefî antropoloji, öncelikle kavramsal çerçeve üzerinden ifade edilmiş ve alanda önemli iki isim üzerinden detaylandırılmıştır. Birisi Alman düşünce geleneğinden gelen, metafizik veya geist teorisi ile alanı sistemleştiren Max Scheler’dir. Diğer düşünürümüz ise alanı Türkiye’ye tanıtan ve ontoloji temelli felsefî antropolojiyi denemiş olan Takiyeddin Mengüşoğlu’dur. Söz konusu düşünürlerin, insan varlığının anlaşılmasıyla ilgili yaklaşımları ne yönde, nasıl etkiledikleri ve geliştirdiklerine bakılmakta, aynı zamanda boşlukta kalan hususlar ifade edilmektedir. Bu bağlamda insan felsefesi çalışmalarına sundukları katkının görülmesi amaçlanmıştır. Scheler ve Mengüşoğlu’nun felsefî antropolojileri biri diğerini tamamlayan veya birbirine muhalif iki yaklaşımı mı ifade etmektedir? Mengüşoğlu, Scheler’i tamamlayabilmiş midir, metafizik teoriden fenomenlere dayalı felsefî antropolojiye geçişte nasıl bir süreç yaşanmıştır? vb. sorular bu yazının ana çerçevesini oluşturmaktadır.
Keywords : Max Scheler, Takiyeddin Mengüşoğlu, İnsan Felsefesi, Bütüncül Yaklaşım