Ekonomik Büyüme ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Karbon Emisyonları Üzerine Etkilerinin Çok Boyutlu Panel Veri Modelleri ile Analizi

Authors : Mehmet Ali Demir

Pages : 731-748

Doi:10.25295/fsecon.1555319

View : 60 | Download : 59

Publication Date : 2025-02-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, ekonomik büyüme ve yenilenebilir enerji tüketiminin CO2 emisyon miktarı üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Bu amaçla, 1999-2020 dönemi yıllık verileri kullanılarak 176 ülke için ülke-gelir düzeyi ve zaman boyutunun yer aldığı çok boyutlu panel veri modeli ile ampirik bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Ampirik modelde bağımlı değişken olarak kişi başına CO2 emisyon miktarı, bağımsız değişkenler olarak ise kişi başına düşen gelir (KBG) ve yenilenebilir enerji tüketimi (YET) yer almaktadır. Öncelikle uygun modele karar verebilmek için modelde yer alan her bir etkinin (ülke, gelir düzeyi ve zaman) istatistiksel olarak geçerliliği tesadüfi etkiler modeli en çok olabilirlik (LR) tahmini ile test edilmiştir. LR testi sonrasında uygun model için sabit etkiler grup içi dönüşümler uygulanmış ve elde edilen sonuçlar LR testi sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen katsayılar birbirinden uzak olduğu varsayımından hareketle en uygun modelin sabit etkiler grup içi tahmin sonuçları olduğuna karar verilmiştir. Sabit etkiler grup içi tahmin sonuçlarına göre ekonomik büyüme ile CO2 emisyonları arasında pozitif, yenilenebilir enerji tüketimi ve CO2 emisyonları arasında ise negatif bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Bulgular KBG’deki %1’lik bir artışın CO2 miktarını %0.526 oranında arttırdığını, buna rağmen YET’teki %1’lik bir artışın CO2 emisyon miktarını %0.0313 oranında azalttığını ortaya koymuştur.
Keywords : CO2 emisyonu, Ekonomik Büyüme, Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Çok Boyutlu Panel Veri Modeli