Bir Büyük Selçuklu Dönemi Şaheseri Ardistân Cuma Camii Alçı Süsleme ve Kitabeleri

Authors : Kamran SOKHANPARDAZ

Pages : 111-194

Doi:10.16947/fsmia.957063

View : 120 | Download : 15

Publication Date : 2021-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam mimarisinde en önemli dini yapı türü sayılan camiler, Büyük Selçuklu döneminde zengin alçı süslemeler barındırmıştır. Böylece İran İslam sanatının altın çağı olarak bilinen Büyük Selçuklu dönemi, her sanattan daha çok, alçı süsleme sanatında geriye şaheserler bırakmıştır. Bundan hareketle bu makalede, Büyük Selçuklu dönemi şaheserlerinden sayılan Ardistân Cuma Camii Mimarisi ve onun alçı süsleme ve kitabeleri ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlardan, yapıda Büyük Selçuklu dönemine ait alçı süslemeler, yapının farklı bölümlerinde bulunup, süsleme kompozisyonunun, yazı, bitkisel ve hendesi bezemeleri içerdiği ve kazıma, kabartma ve kalıplama tekniğinde yapıldıkları anlaşılmaktadır. Bu yapıda işlenmiş alçı süslemeler Büyük Selçuklu döneminden önce ve sonraki dönemlere ait süsleme örnekleri ile yakın benzerlik arz etmektedir. Daha önce yapılan birçok araştırmada, yapının Büyük Selçuklu döneminde tek eyvanlı olup, sonraki dönemlerde dört eyvanlı hale getirildiği iddia edilmesine rağmen, caminin iç mekânındaki kitabeden elde edilen bilgiler dikkate alındığında, yapının Büyük Selçuklu döneminde dört eyvanlı olarak inşa edildiği bu çalışma kapsamında tespit edilmiştir.
Keywords : Büyük Selçuklu, cami, mimari, Ardistân Cuma Camii, alçı süsleme