Ahmed b. Ferah el-İşbîlî’nin (ö.699/1300) “Garâmî Sahîh”Adlı Manzûmesinin Hadis Usûlü Açısından Değerlendirilmesi

Authors : Fehmi ÇİÇEK

Pages : 355-382

Doi:10.16947/fsmia.667340

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam ilim tarihinde, Hadis usûlü alanında yazılan ilk manzum eser olarak bilinen “Garâmî Sahih” manzûmesi ile İbn Ferah el-İşbîlî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 699/1300);, hadis usûlüne farklı bir zenginlik katmıştır. Bu manzûme, 20 beyitlik kısa bir eser olmasına rağmen, İslam dünyasında büyük ilgi görmüş, farklı zamanlarda değişik âlimler tarafından, hakkında 40’tan fazla şerh ve hâşiye yazılmıştır. Bu eserden sonra, İslam dünyasında hadis usûlü manzûmeleri gelişmiş, kısa insert ignore into journalissuearticles values(20-100 beyit);, orta insert ignore into journalissuearticles values(100- 500 beyit); ve uzun insert ignore into journalissuearticles values(500-1000 beyit ve üzeri); birçok manzûme ve insert ignore into journalissuearticles values(1000 beyit ve üzeri); elfiyeler yazılmıştır. Şihabüddin el- Hüveyyî insert ignore into journalissuearticles values(ö.693/1294);, Zeynüddin el-Irakî insert ignore into journalissuearticles values(ö.806/1404);, Muhammed b. Abdurrahman el-Berşensî insert ignore into journalissuearticles values(ö.808/1406); ve Celalüddin es-Süyûtî insert ignore into journalissuearticles values(ö.911/1506); gibi âlimlerin Elfiye’lerine; Şemseddin el-Mecdüddin el-Fîrûzâbâdî insert ignore into journalissuearticles values(ö.817/1415);, Kemalüddin eş-Şümünnî insert ignore into journalissuearticles values(ö.821/1419);, İbn Zekrî et-Tilimsânî insert ignore into journalissuearticles values(ö.899/1494); ve Radıyyüddin el-Gazzî insert ignore into journalissuearticles values(ö.935/1529); gibi âlimlerin manzûmelerine ilham kaynağı olduğunu söyleyebileceğimiz bu manzûmede İşbîlî, sahih, zayıf, hasen, mu’dal, mürsel, mevkuf, merfu’ gibi hadis usûlü terimlerinin lafızlarını zikrederek, sevgi ve aşk konulu bir gazel üretmiştir. Böylece hadis usûlünü, teknik terimlerin ağırlığı altında kalmaktan çıkarıp ilim ehli nezdinde daha cazibeli bir yapıya büründürmüştür.
Keywords : Hadis, usûl, manzum, sevgi, el İşbîlî