19. Yüzyıl Harezm Tarih Yazıcılığı (Munis, Agehî, Beyanî)

Authors : Feridun TEKİN

Pages : 199-210

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2008-04-01

Article Type : Conference Paper

Abstract :Bu gün Özbekistan’daki kütüphanelerde Orta Asya Türk tarihine ait bir çok yazma eser mevcuttur. Meşhur Özbek tarihçileri Şir Muhammed Munis, Muhammed Rıza Agehî ve Muhammed Yusuf Beyanî gibi sanatçılar tarafından yazılmış olan tarihî eserler bir çok yönü ile özel bir öneme sahiptirler. Bu tarihçiler birbirlerinin işini devam ettirerek Hive insert ignore into journalissuearticles values(Harezm); Hanlığı’nda XVII. asrın ikinci yarısından XX. asrın başlarına kadar meydana gelen olayları içine alan “Firdevsü’l-ikbal”, “Riyâzü’d-devle”, “Zübdetü’t-tevârih”, “Câmiü’l-vukuâti’s- sultanî”, “Gülşen-i devlet”, “Şahid-i ikbal”, “Şecere-i Harezmşahî” ve “Harezm Tarihi” gibi eserleri yaratmışlardır.XIX. asır ve XX. asrın başlarında yazılmış olan bu tarihî eserler, Orta Asya Türk tarihini bir çok yönüyle aydınlatacak özelliklere sahiptirler. Bu eserler XVII-XIX asırlarda -özellikle Kongrat sülalesi hükümranlığı devrinden itibaren- meydana gelen olayları çok ayrıntılı bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu çalışmada söz konusu eserler, ve yazarları hakkında ayrıntılı bilgiler verilirken, bu devirde Hive Hanlığı’nın siyasi, ekonomik, ve kültürel hayatının bir çok yönü de ortaya konulacaktır.
Keywords : Hive Harezm, Hanlığı, Munis, Agehî, Beyanî