Hakkâri Sancağında Nasturi Sorununun Başlaması ve Birinci Dünya Savaşı’nda Nasturi Olayları

Authors : Kamuran KARABALIK

Pages : 43-64

View : 56 | Download : 63

Publication Date : 2023-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :XIX. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nin zayıflamasıyla birlikte Hakkâri Sancağında yaşayan Nasturiler, batılı misyonerlerle tanıştıktan sonra bölgede sorun yaratmaya başladılar. Bilhassa İngiltere ve Rusya devletlerinin bağımsızlık vaatlerine karşılık Nasturiler, Osmanlı Devleti’ne karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmediler. Birinci Dünya Savaşı yaklaşırken de batılı devletlerle ilişkilerini sürdüren Nasturiler, özellikle Rusların Güney Kafkasya’daki operasyonlarından sonra Rus koruyuculuğu altına girmek istediler. Osmanlı Devleti ise Nasturilerin devlete bağlılığını arttırmak ve batılı devletlerle ilişkilerini kesmek amacıyla vergi düzenlemesi gibi bazı önlemler aldı. Ayrıca Nasturilerin devlet aleyhinde faaliyetlerde bulunmamaları için kendilerine silah yardımı vaadinde bulunuldu. Fakat Osmanlı Devleti’nin bu çabaları sonuç vermedi. Nasturi lideri Mar Şemun, Ruslarla ittifak yaparak Birinci Dünya Savaşı’nda İtilaf devletlerini destekleme kararı aldı. Bu karardan sonra Osmanlı Devleti, Kürt aşiretlerinin de dâhil olduğu birlikleri bölgeye sevk etti. Osmanlı birliklerinin Nasturilere karşı hareketi, Nasturilerin yenilgiye uğrayarak İran topraklarına göç etmelerine sebep oldu. Bu çalışmanın amacı, Birinci Dünya Savaşı’nda İtilaf devletleri safında savaşa girerek Hakkâri Sancağında önemli bir sorun haline gelen Nasturilerin isyanını kaynaklar ışığında incelemektir.
Keywords : Hakkâri Sancağı, Nasturiler, Misyonerler, Birinci Dünya Savaşı, Kürtler