Atatürk Döneminin Son Kazanımı İskenderun Sancağı - Hatay

Authors : Müzehher Yamaç

Pages : 21-44

View : 88 | Download : 162

Publication Date : 2023-12-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Fransızlar ve İngilizlerin Osmanlı İmparatorluğu’nun İskenderun Sancağını da içine alan bölgesini işgal etmesinin sonrasında, Fransa ile ateşkes sağlayan 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma ile Türkiye-Suriye sınırı belirlenmiş ve Sancak için özel bir yönetim uygulaması öngörülmüştür. 24 Temmuz 1922’de Fransa, Suriye ve Lübnan’ın bir parçası olarak İskenderun Sancağını manda yönetimi altına almıştır. Fransızlar Ortadoğu’daki çıkarları doğrultusunda 1936 yılı sonuna kadar oluşturduğu siyasi ve idari düzenlemelerle bölgede yönetimi sağlamıştır. Dış politikada zamanlamanın önemini iyi bilen Atatürk, Hatay’ın Türkiye’ye katılması sürecinde sorunun barışçı ve hukuka uygun bir şekilde çözümlenmesinin aşamalarında belirleyici bir rol oynamıştır. Ağırlıklı olarak resmî arşiv belgelerine ve gazetelere dayanan bu çalışmada, İskenderun Sancağının anavatan topraklarının dışında kalması, 1921 Ankara Anlaşması temelinde verilen taahhütler, Fransa’nın Suriye ve Lübnan Manda Yasası’na dayanarak yürüttüğü uygulamalar, Hatay’ın Türkiye’ye devri ve 23 Haziran 1939 Antlaşması ile bölgeden çekilmesi ile Fransa’ya yapılan ödeme araştırma konusu olarak yer almıştır. Nitel araştırma yöntemlerine göre çalışmanın bulguları kapsamında incelenen belgeler, özgün şekline mümkün olduğunca bağlı kalınarak ve gerektiğinde katılımcıların ifadelerinden doğrudan alıntılar yapılarak betimsel bir yaklaşımla sunulmaktadır.
Keywords : İskenderun Sancağı, Manda Yönetimi, Türkiye, Fransa, Suriye