ŞİİRDE ANLAM KAPALILIĞI BAĞLAMINDA FEHİM-İ KADİM’İN BİR GAZELİ ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER

Authors : Ülkü ÇETİNKAYA KARAKOYUN

Pages : 71-96

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2015-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şair ile muhatap insert ignore into journalissuearticles values(okur); arasında, şiir dilinin estetik işleviyle gerçekleşen bir iletişim vardır. Bu iletişimin gücü, şiirin anlaşılırlığı ile ilgilidir. Şairin kastettiği anlamın okur tarafından anlaşılmasının güçleşmesi veya anlaşılamaması, şiirde anlam kapalılığı olarak nitelendirilir. Bu durum edebî eleştiride şiirin edebî değeri açısından kimi zaman önemli bir ölçüt kabul edilirken, kimi zaman da kusur sayılmıştır. Şair/şiir ve okur arasındaki iletişimin güçleşmesine neden olan anlam kapalılığı insert ignore into journalissuearticles values(anlam belirsizliği veya anlam bulanıklığı);, belagatte taǾķįd ve ibhām; Batı retoriğinde, dilbilimde ve modern eleştiride ise ambiguity terimleriyle karşılanmıştır. Bu yazıda, öncelikle kaynaklarda belagat, fesahat, anlambilim, üslupbilim ve eleştiri alanlarıyla ilişkili olarak tanımlanan anlam kapalılığına karşılık gelen ta’kîd, ibhâm ve ambiguity terimleri üzerinde durulmuştur. Ardından, eserin edebî değeri veya şairin üslubu açısından anlam kapalılığının kusur olup olmadığına yönelik kimi görüşlere yer verilmiştir. Daha sonra, 17. yüzyıl İran, Hint ve Türk edebiyatlarında görülen sebk-i Hindî insert ignore into journalissuearticles values(Hint üslubu);nin önemli bir özelliği olan anlam kapalılığı değerlendirilmiştir. Son olarak ise, Türk edebiyatında sebk-i Hindî’nin önemli temsilcilerinden Fehîm-i Kadîm insert ignore into journalissuearticles values(ö. 1647);’in bir gazeli şerh edilerek, bu şiirde anlam kapalılığına yol açan durumlar üzerine değerlendirmelere yer verilmiştir
Keywords : Anlam kapalılığı, takîd, ibhâm, ambiguity, sebk i Hindî, Fehîm i Kadîm ö 1647, müzik musiki,