“GECE”YLE GÖRÜNÜR OLAN: RECAİZADE MAHMUT EKREM’İN ŞİİR ESTETİĞİ

Authors : Pelin ASLAN AYAR

Pages : 173-200

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Recaizade Mahmut Ekrem, kuramsal düşünceleriyle Osmanlı şiirini şekillendiren, onun estetik ölçütlerini belirleyen isimlerin başında gelir. Recaizade Mahmut Ekrem’e göre fikir, his ve hayalden oluşan yeni şiirin tek kaynağı tabiat olmalıdır. Ekrem klasik şiirdeki belli anlamları iletmek için kullanılan, soyut, kalıplaşmış bir fon olarak işlev gören tabiatın karşısında, gözlem sonucu şiire giren tabiatı savunur. Şairi tabiatı gözlemlemekle, fikir, his ve hayalini tabiat hakikatlerine sadık kalarak dile getirmekle mükellef kılar. Onun tabiat-şiir ilişkisine bakışı başta Victor Hugo ve Lamartine olmak üzere Fransız romantiklerinin etkisiyle şekillenmiştir. Recaizade Mahmut Ekrem kuramcı olduğu kadar uygulayıcıdır da. O, tabiattaki her türlü güzel “şey”e yer veren çok sayıda şiir yayımlamıştır. Bu şiirlerin içinde gece, imge ve konu olarak geniş yer tutar. Gece, klasik şiirin de vazgeçilmez bir parçasıdır. Recaizade Mahmut Ekrem’in şiirlerinde gece, klasik şiirdeki gibi kalıplara hapsolmaz; şiirin o anki estetik atmosferine uygun olarak sürekli değişen bir imge olur. Bu bağlamda, Recaizade Mahmut Ekrem’in şiirinde geceye odaklanmak onun şiirinin estetiğini, hem klasik şiiri aşamayan hem de yenileşen taraflarını, kuramsal olarak savunduklarının pratikle örtüşen ve çelişen yanlarını tartışma imkânı sunar.
Keywords : Recaizade Mahmut Ekrem, şiir, tabiat, gece, yenileşme, klasik şiir, romantizm